Każdego roku w Polsce na śmietnikach ląduje ponad 9 mln ton żywności. Takie marnotrawstwo wpływa negatywnie zarówno na domowe budżety Polaków, jak i na środowisko. Przyznaj się teraz sam przed sobą – ile razy w ciągu ostatniego miesiąca zdarzyło ci się wyrzucić do kosza nietknięty jogurt dlatego, że nie zauważyłaś upływającej daty przydatności do spożycia? A co zrobiłaś z niedojedzonym sosem do makaronu, który ugotowałaś jak dla pułku wojska? Gdybyś zamroziła, nie miałabyś teraz wyrzutów sumienia, za to problem z jutrzejszym obiadem sam by się rozwiązał. Masz obiekcje co do zasad bezpiecznego mrożenia i rozmrażania pokarmów? Pozwól, że rozwiejemy twoje wątpliwości.
Kiedy mrozić?
Wielu ludzi uważa, że żywność, aby zachowała świeżość musi być zamrożona zaraz po zakupie. Oczywiście takie rozwiązanie byłoby najbardziej optymalne, jednak trzeba wiedzieć, że zamrażać możemy produkty aż do dnia, w którym upływa data ich przydatności do spożycia. Czyli jeżeli na przykład mając w planach weekendowego grilla kupiłaś na początku tygodnia większą porcję mięsa, a pogoda pokrzyżowała twoje plany, spokojnie możesz umieścić je w zamrażarce. Ważne aby zamrażać produkty, które nadają się wciąż do spożycia – w tym miejscu przydaje się więc znajomość sztuki czytania etykiet (sprawdź: Jak czytać etykiety).
Co mrozić?
Mrozić możemy praktycznie wszystkie świeże produkty – sezonowe owoce i warzywa, zioła, surowe mięso i ryby, masło, margarynę, pieczywo oraz gotowe dania. Wyjątkiem są wyroby garmażeryjne, sałatki, śmietana, miękkie owoce i warzywa kapustne – w ich przypadku mrożenie, szczególnie w warunkach domowych, jest niezalecane. Istnieje jeszcze jedna żelazna zasada – nie zamrażaj wcześniej rozmrożonych pokarmów!
Jak mrozić?
Dzięki mrożeniu możemy opóźnić proces psucia się produktów spożywczych oraz zapobiegać namnażaniu się w nich chorobotwórczych mikroorganizmów. W wyniku zamrażania woda zawarta w produktach spożywczych zamienia się w drobne kryształki, które stają się barierą dla bakterii, które potrzebują wody do przeprowadzania swoich procesów metabolicznych. Trzeba jednak mieć na uwadze, że z wyjątkiem pasożytów, większość mikroorganizmów przeżywa zamrażanie. Stąd też podczas mrożenia i rozmrażania produktów pamiętać musimy o podstawowych zasadach bezpieczeństwa.
Przede wszystkim do ustawionej na co najmniej -18°C zamrażarki wkładajmy produkty co do których świeżości nie mamy wątpliwości. W przypadku gotowych potraw ważne jest, aby przed umieszczeniem w zamrażalniku zostały one odpowiednio i równomiernie schłodzone. Aby zrobić to szybko i sprawnie możesz na przykład przełożyć jeszcze ciepły sos czy inną potrawę do szczelnej, plastikowej torby przeznaczonej do mrożenia żywności i umieścić ją pod strumieniem zimnej wody. Pamiętaj, by od czasu do czasu przemieszać zawartość woreczka, tak aby całe danie studziło się równomiernie. Torby, podobnie jak szczelnie zamykane plastikowe pojemniki, są bardzo dobrą formą przechowywania żywności – nie zabierają dużo miejsca, a przy okazji dzięki szczelnemu zamknięciu zapobiegają utracie walorów smakowych przez pokarmy. Umożliwiają też podzielenie zakupionych lub ugotowanych w nadmiarze produktów w mniejsze, poręczne porcje. Ważne aby szczelnie zamknąć opakowanie z mrożonką i/lub pozbyć się nadmiaru powietrza z woreczka, ponieważ zimne powietrze krążące w zamrażalniku może powodować wysuszanie pokarmów. Aby ułatwić sobie na każdej mrożonce napisz co i kiedy zamroziłaś.
Aby warzywa i owoce nie straciły swojego smaku i wyglądu można je przed zamrożeniem zblanszować, czyli zanurzyć na krótko we wrzątku. Proces blanszowania wiąże się co prawda z utratą części witaminy C, jednak dzięki niemu zablokujemy działanie enzymów i drożdży, które mogłyby powodować zepsucie produktu.
Jak długo trzymać w zamrażalniku?
Nie mniej niż to co i jak zamrażamy, liczy się długość przechowywania w zamrażarce. Najbezpieczniej żywność zamrażać na okres od 3 do 12 miesięcy: mięso wołowe przetrwa do 12 miesięcy, wieprzowina do 8 miesięcy, zaś cielęcina do 4 miesięcy. Ryby chude, takie jak dorsz czy mintaj można przechowywać w zamrażalniku do 8 miesięcy, natomiast tłuste – 4 miesiące. Surowe mięso drobiowe powinno zostać rozmrożone i zjedzone w ciągu 9 miesięcy, zaś Zamrożone pieczywo możesz spokojnie przechowywać nawet przez okres 12 miesięcy.
Jak rozmrażać?
Sposób rozmrażania zależy w głównej mierze od rodzaju produktu. Owoce i warzywa nie potrzebują wcześniejszego dokładnego rozmrażania przed poddaniem ich dalszej obróbce – możesz zatem wrzucić mrożonkę bezpośrednio na wrzątek, rozgrzaną patelnię lub do zdrowego koktajlu. Produkty mięsne i gotowe dania najlepiej przełożyć na noc z zamrażalnika do lodówki. Przed dalszą obróbką upewnij się, że produkt jest całkowicie i równomiernie rozmrożony. Rozmrożone danie podgrzewając doprowadź do wysokiej temperatury – to pomoże unieszkodliwić wszelkie drobnoustroje.
Źródła:
Boruch M., Król B., Procesy Technologii Żywności, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź, 1993
Fellows, PJ. Food Processing Technology – Principles and Practice. 2nd Edition. Woodhead, London, 2000
Instytut Żywności i Żywienia, Zamrażanie produktów spożywczych, http://www.izz.waw.pl/pl/eufic?id=127 [dostęp: 01.07.2016 r.]
Food Standards Agency, Use by and best before dates, http://www.food.gov.uk/science/microbiology/use-by-and-best-before-dates [dostęp: 01.07.2016 r.]
National Health Service, How to store food safely, http://www.nhs.uk/Livewell/homehygiene/Pages/how-to-store-food-safely.aspx [dostęp: 01.07.2016 r.]
Źródło ilustracji: http://pl.123rf.com/
