Bezpieczne opalanie – jak wybrać i stosować kosmetyki z filtrami UV?

Wreszcie nadeszło lato, a wraz z nim sezon wakacyjnych wyjazdów i weekendowych wypadów, podczas których staramy się odpocząć i naładować akumulatory. Każda z nas, po powrocie z wypoczynku chciałaby się pochwalić piękną, zdrowo wyglądającą opalenizną. Zatem niezależnie czy zamierzasz zażywać kąpieli słonecznych na działce, podczas górskich wycieczek, nad naszym polskim Bałtykiem, czy też na egzotycznej plaży, zapoznaj się z kilkoma prostymi radami, dotyczącymi stosowania kosmetyków z filtrami przeciwsłonecznymi.

Słońce – przyjaciel czy wróg?

Bez słońca, podobnie jak bez wody czy tlenu, nie byłoby życia na Ziemi. Jest ono sercem układu słonecznego, daje światło i ciepło oraz jest niezbędnym elementem fotosyntezy. Tyle pamiętasz z lekcji biologii. Ale czy wiesz, że słońce wpływa też bezpośrednio na twój stan zdrowia? Poprawia twoje samopoczucie, podnosi wydolność psychiczną i fizyczną i aktywuje syntezę witaminy D3. Promieniowanie słoneczne w umiarkowanych dawkach pomaga również w leczeniu zmian dermatologicznych takich jak atopowe zapalenie skóry, łuszczyca czy łojotok. Dlaczego zatem z prawa i lewa bombardowana jesteś informacjami o konieczności stosowania kremów z filtrami? Ponieważ słońce emituje promieniowanie ultrafioletowe, które może być szkodliwe dla zdrowia. Wyróżniamy trzy jego typy, w zależności od zakresów:

• UVA – promieniowanie o najdłuższej fali, przenikające do skóry właściwej. Nawet szkło okienne nie stanowi dla niego bariery. Wywołuje zaczerwienienie oraz przyciemnienie skóry, a także pogłębia oznaki starzenia. Wpływa także na rozwój zmian nowotworowych.
• UVB – promieniowanie odpowiedzialne za produkcję witaminy D₃ w organizmie. Ekspozycja na promieniowanie UVB może powodować zaczerwienienia i oparzenie skóry. To za jego sprawą nasza skóra brązowieje. Potrafi ono przenikać przez powierzchnię wody, stąd też łatwo ulec poparzeniu słonecznemu nawet przebywając w wodzie. Promieniowanie UVB ma również związek z występowaniem nowotworów skóry.
• UVC – promieniowanie o najkrótszej fali. Jest ono z reguły pochłaniane w warstwie ozonowej.

Jak widać, brak ochrony przeciwsłonecznej może się skończyć dla nas zgubnie. Wśród następstw nieuważnego wystawiania się na słońce znajdują się między innymi oparzenia słoneczne, udary cieplne i alergie, ale także bardziej długofalowe skutki takie jak uszkodzenie wzroku, przyspieszone starzenie skóry oraz groźne nowotwory np. czerniak. Najskuteczniejszą formą ochrony przeciwsłonecznej jest stosowanie produktów kosmetycznych zawierających filtry przeciwsłoneczne.

Filtry przeciwsłoneczne – o co w tym właściwie chodzi?

Stosowanie kremów z filtrem powinno wejść nam w nawyk. Niezależnie od pogody i tego gdzie obecnie przebywamy nie powinniśmy zapominać o właściwej ochronie przeciwsłonecznej. Zewnętrzną ochronę skóry zapewniają produkty kosmetyczne z filtrami. Na opakowaniu takiego kosmetyku powinna znaleźć się informacja o jego wskaźniku ochrony przeciwsłonecznej (najczęściej podawanego jako SPF – Sun Protection Factor) oraz klasie ochrony. Zgodnie z wytycznymi Komisji UE produkty o wskaźniku ochrony 6 i 10 zaliczane są do klasy niskiej, te posiadające wskaźnik 15, 20, 25 do klasy średniej. Jako odznaczające się wysoką klasą ochrony zaliczają się z kolei kosmetyki ze wskaźnikiem SPF 30 i 50, zaś bardzo wysoką te o SPF wyższym niż 50. Wśród kosmetyków chroniących przed promieniowaniem słonecznym znaleźć możemy produkty zawierające filtry fizyczne, filtry chemiczne oraz związki wychwytujące wolne rodniki. Informacja o tym, jaka substancja pełni w danym produkcie rolę ochronną powinna być podana na opakowaniu. Istnieją także produkty kosmetyczne zawierające również naturalne filtry przeciwsłoneczne. Do takich substancji należy miedzy innymi kit pszczeli, wyciąg z aloesu, czy też wyciąg z orzecha.

Jaki filtr wybrać do jakiego typu karnacji?

Przede wszystkim musisz wiedzieć, że twoja skóra posiada swoją naturalną ochronę przed promieniowaniem słonecznym. Funkcję tę spełnia melanina, czyli barwnik obecny w skórze. Na pewno zauważyłeś, że osoby o jaśniejszej karnacji częściej i dotkliwiej ulegają poparzeniom słonecznym. W zależności od intensywności zabarwienia skóry, wyróżnić można 6 tak zwanych fototypów:

• Fototyp I – celtycki – włosy blond lub rude, oczy niebieskie, bardzo jasna, często pokryta piegami skóra, bardzo łatwo ulegająca podrażnieniom nawet przy po krótkiej ekspozycji na słońce, często występujący rumień;
• Fototyp II, tzw. typ północnoeuropejski – włosy blond lub jasnobrązowe, oczy niebieskie, zielone, szare, skóra jasna ze skłonnością do oparzeń słonecznych
;
• Fototyp III, typ środkowoeuropejski – włosy ciemny blond lub brązowe, skóra jasnobrązowa, sporadycznie ulegająca oparzeniom słonecznym;
• Fototyp IV, południowoeuropejski – ciemnobrązowe lub czarne włosy, brązowa, oliwkowa lub śniada cera bez skłonności do oparzeń słonecznych;
• Fototyp V – kraje azjatyckie – skóra naturalnie ciemna, nie ulegająca podrażnieniom. Ten fototyp charakterystyczny jest dla Arabów oraz przedstawicieli rasy żółtej.
• Fototyp VI – skóra czarna, fototyp charakterystyczny dla rasy negroidalnej.

Ogólna zasada przy wybieraniu kosmetyków z filtrami UV mówi, że im jaśniejsza karnacja, tym wyższy powinien być wskaźnik SPF. Przykładowo dla fototypu I zalecana jest ochrona produktami zawierającymi SPF 30-50. Z kolei osobom z fototypem IV wystarczy kosmetyk z filtrem SPF 10.

Siła ochrony przeciwsłonecznej powinna być również dostosowana do tego gdzie i na jak długi czas będziemy wystawiać nasze ciało na oddziaływanie promieni słonecznych. Wyjeżdżając w ciepłe kraje i wtedy kiedy wiemy, że dużo czasu będziemy spędzać na słońcu pamiętajmy o zaopatrzeniu się w kosmetyk z wysokim filtrem.

O czym pamiętać stosując preparat z filtrem?

Kiedy już wybierzemy właściwy preparat warto utrwalić sobie kilka zasad ich prawidłowego stosowania:

• Preparaty ochronne nakładamy na skórę obficie (ok 30 ml jednorazowo) na 20-30 minut przed wyjściem na słońce.
• Aplikację preparatu z filtrem powinniśmy powtarzać co 2-3 godziny oraz po każdej kąpieli w wodzie (nawet jeżeli producent zapewnia o wodoodporności kosmetyku). Szczególną ochronę należy zapewnić uszom, ustom oraz oczom.
• Preparatem z filtrem przeznaczonym do twarzy można smarować również całe ciało, ale nigdy odwrotnie.
• Niezalecane jest stosowanie produktów kosmetycznych, które pozostały nam z poprzedniego sezonu. Mogą one po prostu nie spełniać swojej podstawowej funkcji, jaką jest ochrona przed promieniami UV.

Niezależnie od tego gdzie i jak spędzamy lato, pamiętajmy o podstawowych zasadach ochrony przeciwsłonecznej. Spieczona na raka, schodząca płatami skóra nie jest najlepszą pamiątką z wakacji. Zadbajmy o zdrowie naszej skóry już teraz, a odwdzięczy nam się pięknym wyglądem w przyszłości.

Źródła:

• WHO, UV radiation, http://www.who.int/uv/faq/whatisuv/en/index2.html
• Łastowiecka-Moras E., Bugajska J., Promieniowanie nadfioletowe – zasady zapobiegania negatywnym skutkom zdrowotnym, http://archiwum.ciop.pl/29192
• Karkowska J., Melaniny – determinacja barwy ciała i zaburzenia związane z ich syntezą, http://bioinfo.mol.uj.edu.pl/articles/Karkowska05
• Stanisz B., Ochrona skóry przed negatywnymi skutkami promieniowania UV, http://www.ptf.content-manager.pl/pub/File/FP/5_2009/10%20%20ochrona%20skory.pdf

Źródło ilustracji: http://pl.123rf.com/