Badanie cytologiczne jest podstawowym badaniem przesiewowym wykorzystywanym w walce z rakiem szyjki macicy. Statystyki dotyczące umieralności z powodu tego nowotworu w Polsce nie wyglądają zadawalająco. Fundacja Kwiat Kobiecości, która prowadzi kampanie promocyjne na rzecz wczesnej profilaktyki raka, określa, że diagnozę nowotworu szyjki macicy słyszy każdego dnia 10 Polek. Połowa z nich umiera. Z szacunków Międzynarodowej Agencji ds. Badań nad Nowotworami wynika, że umieralność z powodu raka szyjki macicy jest w Polsce o połowę wyższa niż średnia dla krajów Unii Europejskiej i aż o 90% większa niż na Islandii, gdzie wskaźnik ten jest najniższy w całej Europie. Najprostszym i najskuteczniejszym sposobem na uniknięcie choroby jest badanie cytologiczne, które kobiety w wieku 25-59 lat mogą wykonać bezpłatnie, co trzy lata, w ramach Populacyjnego programu profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy.
O co chodzi w cytologii i po co się ją wykonuje?
Cytologia jest badaniem wykonywanym w celu wczesnego wykrycia raka szyjki macicy. Nie wymaga skierowania od lekarza specjalisty. Badanie jest bezbolesne, trwa kilka minut i polega na pobraniu wymazu cytologicznego z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki przez pielęgniarkę położną lub lekarza ginekologa. Cytologia pozwala na wykrycie stanów przednowotworowych i nowotworowych szyjki macicy jeszcze w okresie bezobjawowym.
Jak przygotować się do cytologii?
Cytologia jest nieskomplikowanym badaniem. Aby jej wynik był miarodajny konieczne jest jednak zachowanie kilku podstawowych zasad:
- Badanie nie może być przeprowadzane w czasie miesiączki.
- Na badanie należy się zgłosić co najmniej 2 dni od zakończenia ostatniej miesiączki, lecz nie później niż 2 dni przed rozpoczęciem kolejnej. Najlepiej wybrać termin pomiędzy 10 a 20 dniem cyklu.
- Na 2/3 dni przed planowanym badaniem cytologicznym nie należy współżyć ani stosować żadnych preparatów dopochwowych (globulek, kremów, irygacji).
- W przypadku krwawienia z dróg rodnych, nasilonych upławów oraz stanów zapalnych w obrębie narządów rodnych badanie cytologiczne jest niewskazane. Przed wykonaniem badania pacjentka z objawami infekcji powinna zostać przeleczona przeciwzapalnie.
Jak przebiega badanie?
Badanie przebiega w trzech krokach:
- Lekarz lub położna zakłada pacjentce wziernik
- Przy pomocy specjalnej szczoteczki z zewnętrznego kanału i tarczy szyjki macicy pobierana jest próbka komórek
- Rozmaz (próbka komórek) nakładany jest na szkiełko cytologiczne lub umieszczany w specjalnym roztworze i przekazywany do badania mikroskopowego
Co oznaczają wyniki cytologii?
Kobiety, które wykonywały już badania cytologiczne, kojarzą wyniki badania z pięciostopniową skalą Papanicolau. Obecnie przy podawaniu wyniku badania cytologicznego stosowany jest system Bethesda. Jest to bardziej szczegółowa klasyfikacja, która pozwala określić czy rozmaz zawiera umożliwiający wykonanie badania materiał, ocenić prawidłowość obrazu cytologicznego oraz dokładnie opisać stwierdzone zmiany zgodnie z obowiązującą terminologią.
Gdzie wykonać badanie?
Każda kobieta w wieku między 25 a 59 rokiem życia możne bezpłatnie, raz na 3 lata, wykonać cytologię w ramach Populacyjnego programu profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy. Szczegółowe informacje o Programie i listę ośrodków, które w nim uczestniczą można znaleźć na stronie internetowej www.wok.su.krakow.pl lub na stronie wojewódzkiego oddziału NFZ. Kobiety, które nie są objęte Programem, mogą wykonać cytologię bezpłatnie w ramach porady u lekarza ginekologa, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.
Źródła:
http://polskietowarzystwoginekologiczne.com.pl/cytologia/#
http://www.kwiatkobiecosci.pl/
http://eco.iarc.fr/eucan/Default.aspx
