Przetworzone mięso jest dla ludzi czynnikiem rakotwórczym – czytamy w opublikowanym 26 października raporcie Międzynarodowej Agencji ds. Badań nad Rakiem (IARC), instytucji działającej przy Światowej Organizacji Zdrowia. Badacze podkreślają, że spożywanie 50 gramów przetworzonego mięsa dziennie (czyli ilości odpowiadającej dwom plasterkom wędliny) podnosi o 18% ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. W zaprezentowanym stanowisku znaleźć można także odniesienie do skutków zdrowotnych spożywania czerwonego mięsa. Czy oznacza to, że powinniśmy całkowicie wykluczyć wędlinę i czerwone mięso z naszej codziennej diety?
O czym mówi raport Światowej Organizacji Zdrowia?
Już od dawna słyszy się głosy, że czerwone mięso jest niezdrowe i jedzenie go w dużych ilościach może wpłynąć na rozwój wielu chorób, w tym nowotworów. Naukowcy z Międzynarodowej Agencji ds. Badań nad Rakiem, zajmujący sie identyfikowaniem czynników rakotwórczych postanowili zgłębić ten temat. W tym celu przeanalizowali ponad 800 różnych badań dotyczących wpływu spożywania czerwonego mięsa i przetworów mięsnych na ryzyko rozwoju nowotworów. Z analizy wynika, że osoby których dieta obfituje zarówno w przetworzone produkty mięsne, jak i czerwone mięso, są bardziej narażone na wystąpienie nowotworów, głównie raka jelita grubego. Na tej podstawie zadecydowano o wpisaniu obu tych grup produktów spożywczych na listę czynników sprzyjających występowaniu nowotworów. Stosowana przez Światową Organizację Zdrowia klasyfikacja czynników i substancji rakotwórczych składa się z 5 kategorii:
- Grupa 1 czynniki karcinogenne dla ludzi
- Grupa 2A czynniki prawdopodobnie karcinogenne dla ludzi
- Grupa 2B czynniki możliwie karcinogenne dla ludzi
- Grupa 3 czynniki niesklasyfikowane jako karcinogenne dla ludzi
- Grupa 4 czynniki najprawdopodobniej niekarcinogenne dla ludzi
Po prześledzeniu literatury naukowej badacze z IARC postanowili zaklasyfikować spożywanie przetworzonego mięsa do grupy 1. Jednocześnie już sama obecność czerwonego mięsa w diecie uznana została za czynnik prawdopodobnie karcinogenny. Jak informuje dr Kurt Straif z Międzynarodowej Agencji ds. Badań nad Rakiem, ryzyko wystąpienia nowotworu jelita rośnie proporcjonalnie do ilości spożywanego mięsa. Wielu z nas nie wyobraża sobie jednak śniadania bez kanapki z szynką a niedzielnego obiadu bez kotleta. Czy rzeczywiście dwa plasterki niepozornej wędliny mogą zaważyć na naszym przyszłym zdrowiu?
Co takiego kryje się w mięsie?
Istniejące dowody naukowe wskazują, że na rozwój choroby nowotworowej wpływać może obecny w mięsie hem, czyli składnik nadający białku i krwi czerwony kolor, mający toksyczny wpływ na nabłonek jelit. Ponadto podczas konserwowania mięsa metodami takimi jak wędzenie, grillowanie czy peklowanie dochodzić może do powstawania rakotwórczych substancji. Szczególnie niebezpieczne jest spożywanie wędlin wędzonych na własną rękę w warunkach przydomowych, ponieważ istnieje duże ryzyko, że proces obróbki odbywał się w sposób niekontrolowany. Czy oznacza to, że powinniśmy całkowicie zrezygnować z jedzenia czerwonego mięsa i produktów mięsnych?
Czerwone mięso i przetwory mięsne mogą wchodzić w skład zdrowej, zbilansowanej diety, jednak jak w każdej dziedzinie życia, i tu potrzebny jest umiar. Zarówno polskie jak i zagraniczne instytucje zalecają, aby ilość spożywanego przez nas mięsa czerwonego i przetworów mięsnych nie przekraczała 0,5 kilograma tygodniowo. Zgodnie z opracowaną w 2005 roku przez Harvadzką Szkołę Zdrowia Publicznego piramidą zdrowego żywienia, czerwone mięso (podobnie jak masło, białe pieczywo, makarony, ryż i ziemniaki oraz sól, słodkie napoje i przekąski) powinno być spożywane sporadycznie. Jednocześnie wśród zalecanych w codziennej diecie produktów pochodzenia zwierzęcego znalazły się między innymi drób, ryby i jaja. Szukając alternatywnych źródeł białka nie należy również zapominać o roślinach strączkowych, np. soczewicy, fasoli, czy ciecierzycy.
Źródła:
American Institute for Cancer Research, The facts about red meat and processed meat, http://www.aicr.org/assets/docs/pdf/brochures/red-processed-meats.pdf
Całyniuk B., Grochowska-Niedworok E., Białek A., Czech N., Kukielczak A., Piramida żywienia – wczoraj i dziś, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2011, 92(1)
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Jak żyć i jeść, aby przechytrzyć raka, http://www.mz.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0006/27564/4-jak-jesc.pdf
International Agency for Research on Cancer, Agents Classified by the IARC Monographs, http://monographs.iarc.fr/ENG/Classification/index.php
International Institute for Research on Cancer, IARC Monographs evaluate consumption of red meat and processed meat, http://www.iarc.fr/en/media-centre/pr/2015/pdfs/pr240_E.pdf
Wolańska D., Związek między żywieniem, a występowaniem nowotworów, http://dieta.mp.pl/diety/zdrowe_diety/show.html?id=89587
Źródło ilustracji: http://pl.123rf.com/
