Dieta dla osób chorych na cukrzycę

Moment, w którym diagnozowana jest cukrzyca, jest trudnym doświadczeniem dla każdego pacjenta. Wiele obaw wynika z niewiedzy i niedostatecznego omówienia wątpliwości z lekarzem diabetologiem. W leczeniu wielu chorób metabolicznych, takich jak na przykład cukrzyca kluczową rolę odgrywa zmiana nawyków żywieniowych. Dieta diabetyka powinna być zatem szczegółowo przeanalizowana podczas konsultacji lekarskiej. Należy pamiętać, że pomimo, iż cukrzyca jest chorobą nieuleczalną, dzięki wdrożeniu odpowiedniej diety i stosowaniu się do zaleceń lekarza, można przy niej normalnie funkcjonować i cieszyć się życiem. Oto kilka głównych zasad układania diety w chorobie cukrzycowej.

Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, która może występować u ludzi w każdym wieku. Polega na tym, że organizm nie jest w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości insuliny, czyli hormonu regulującego poziom cukru we krwi. Cukrzyca występuje w dwóch postaciach. Typ I – cukrzyca insulinozależna jest uwarunkowana genetycznie i zwykle diagnozowana jest u dzieci, natomiast typ II jest związany ze stylem odżywiania i może wystąpić w każdym wieku.

CUKRZYCA TYPU I czyli cukrzyca insulinozależna, jest uwarunkowana genetycznie. Wymaga stosowania odpowiedniej diety i podawania ustalonych przez lekarza dawek insuliny.

CUKRZYCA TYPU II spowodowana jest najczęściej nieodpowiednią dietą i brakiem aktywności fizycznej.

Warto też pamiętać, że cukrzyca typu II bardzo często jest związana z otyłością. W tym wypadku na początku stosowania diety należy się skupić na obniżeniu masy ciała, głównie poprzez ograniczenie spożycia tłuszczów i węglowodanów oraz zwiększenie aktywności fizycznej.

Istotą diety w chorobie cukrzycowej jest zachowanie odpowiedniego poziomu cukru w organizmie. Węglowodany powinny stanowić ok. 50% wartości energetycznej diety, nie powinny mieć wysokiego indeksu glikemicznego (czyli nie powodować gwałtownych skoków stężenia glukozy we krwi). Źródłem węglowodanów powinny być głównie produkty z pełnego ziarna zbóż, a także owoce i warzywa. Węglowodany proste, zawarte w produktach takich jak np. białe pieczywo, słodkie przekąski i napoje, powinny zostać ograniczone do minimum. Pacjent, który stosuje insulinoterapię, powinien codziennie dostarczać do organizmu odpowiednią, do ilości spożytych cukrów, dawkę insuliny.

Tłuszcze nie mogą przekraczać ok. 30% wartości energetycznej diety. Chorzy na cukrzycę powinni jeść jedynie chude mięsa i niskotłuszczowe produkty nabiałowe. Ważne jest również ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych, ponieważ ich nadmiar powoduje zwiększony poziom cholesterolu, co może prowadzić do miażdżycy. Ilość cholesterolu dostarczanego do organizmu nie może przekraczać 200 mg na dobę, co można porównać do zawartości cholesterolu w połowie kostki masła.

Około 15% wartości energetycznej pożywienia powinny stanowić białka. W tej samej ilości należy dostarczać białek zwierzęcych, co roślinnych. Białko jest bardzo ważnym elementem diety, ponieważ wchodząc w przemiany metaboliczne nie powoduje wzrostu poziomu glukozy we krwi i nie obciąża organizmu nadmiarem energii. Źródłem białka dla osób chorych na cukrzycę powinny być: chude mięsa, drób, ryby, chude produkty nabiałowe i jaja.

Osoby, u których stwierdzono cukrzycę, muszą unikać takich produktów, jak: smalec, słonina, tłuste mięso, torty z tłustymi kremami. U diabetyków często stwierdza się także niedobory magnezu, dlatego mogą go uzupełniać, jedząc np. pestki dyni, gorzką czekoladę, natkę pietruszki, czy też produkty zawierające soję. Należy pamiętać też o regularności posiłków. Najlepiej jeść o stałych porach, cztery, pięć razy dziennie i należy pamiętać o tym, że posiłki nie mogą być zbyt obfite.

Pomimo, że może się to wydawać trudne, diabetycy muszą postarać się oswoić własną chorobę i nauczyć się żyć w zgodzie z nią. Osoby chore na cukrzycę powinny pamiętać, że jeżeli ich choroba pozostaje nieleczona, lub jest nieprawidłowo leczona, może prowadzić do różnych powikłań.

Najczęstsze powikłania cukrzycy to: choroba wieńcowa, zawał, udar mózgu oraz niedokrwienie kończyn dolnych – tzw. stopa cukrzycowa.

Artykuł powstał we współpracy ze studentami Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Źródła:

Szostak W.B., Cichocka A., Leczenie dietą dorosłych chorych na cukrzycę, 2008

Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, rozdz. 9, 2007

http://geminichojnice.pl/index.php?str=dietetyk&podstr=zdrowie-od-kuchni&page=DIETAZALECANAWLECZENIUCUKRZYCY

Źródło ilustracji: http://pl.123rf.com/