Fala afrykańskich upałów dotarła do Polski. Gdy upał daje się nam we znaki, wsiadamy do nagrzanego auta i odruchowo włączamy klimatyzację w nadziei na szybką ochłodę. Niestety jak się okazuje takie zachowanie może kosztować nas sporo zdrowia. Zachęcamy do lektury 🙂
KLIMATYZACJA SAMOCHODOWA
W upalne dni temperatura wewnątrz samochodu rośnie w zastraszającym tempie. Prowadzenie samochodu w warunkach podwyższonych temperatur to często prawdziwa katorga! Wysoka temperatura panująca wewnątrz samochodu może powodować zmęczenie, senność, obniżenie koncentracji a co za tym idzie dłuższy czas reakcji. W tym przypadku warto korzystać z udogodnienia w postaci klimatyzacji samochodowej. Należy jednak pamiętać o kilku zasadach, które uchronią nas przed infekcjami i sprawią, że podróżowanie stanie się nie tyle przyjemniejsze ale i bezpieczniejsze!
Zasady bezpiecznego korzystania z klimatyzacji samochodowej
- Nigdy nie wsiadaj do nagrzanego samochodu! Najpierw przewietrz wnętrze, a dopiero później włącz klimatyzację. Najrozsądniej jeśli wnętrze będzie schładzane stopniowo.
- Zapamiętaj! Różnica pomiędzy temperaturą na zewnątrz a wewnątrz samochodu powinna być nie większa niż 5, 6 st. Celsjusza (tak to jest zapis z instrukcji obsługi klimatyzacji jednego z producentów samochodów!)
- Klimatyzację wyłączaj 10 minut przed zakończeniem jazdy. Dzięki temu opuszczając pojazd, unikniesz nagłej zmiany temperatur, tym samym zmniejszając ryzyko infekcji.
- Raz w roku, przed rozpoczęciem sezonu letniego, zleć specjalistycznej stacji obsługi dezynfekcję Przegląd i dezynfekcja klimatyzacji to najlepszy sposób aby pozbyć się mikroorganizmów, które namnażają się w układzie klimatyzacji i mogą być źródłem infekcji.
Co nam grozi gdy nie zastosujemy się do powyższych zasad?
Nieprawidłowe użytkowanie klimatyzacji może negatywnie wpłynąć na nasze zdrowie. Do najczęstszych następstw zdrowotnych związanych z użytkowaniem klimatyzacji zalicza się infekcje układu oddechowego, wywoływane przez drobnoustroje, których siedliskiem jest nieprawidłowo użytkowana i niedezynfekowana klimatyzacja.
Gwałtowne zmiany temperatury i wilgotności mogą wysuszać skórę i błony śluzowe, natomiast unoszące się w powietrzu pyły i grzyby mogą wywoływać reakcje alergiczne.
Nierozsądne korzystanie z klimatyzacji może prowadzić do przewlekłego zapalenia błony śluzowej nosa i gardła, podrażnienia gardła i chrypki.
Czy dezynfekowanie klimatyzacji rzeczywiście pozwala pozbyć się mikroorganizmów, które się w niej namnażają?
W jednym z badań sprawdzano jak zmienia się stężenie trzech grup mikroorganizmów (bakterie psychrofilne, bakterie mezofilne, grzyby) w samochodowych układach klimatyzacyjnych przed i po serwisie i oczyszczaniu instalacji klimatyzacyjnej. Serwis układu klimatyzacji pozwolił na całkowite wyeliminowanie z powietrza bakterii psychrofilnych i mezofilnych a stężenie grzybów mikroskopowych zredukowano do 5%.
LOTNE ZWIĄZKI ORGANICZNE (LZO)
Kolejnym niebezpieczeństwem związanym z użytkowaniem samochodu w upalne dni jest toksyczność powietrza, na jakie jesteśmy narażeni wsiadając do pojazdu bez uprzedniego przewietrzenia auta. Zagrożenie stanowią lotne związki organiczne (LZO) – czyli wszystkie związki organiczne, które uwalniają się w postaci pary lub gazu w temperaturze otoczenia. Są one szczególnie niebezpieczne jeśli są uwalniane w środowisku wewnętrznym np. w samochodzie. W zależności od wyposażenia wnętrza samochodu i rodzaju materiałów, z jakich poszczególne elementy zostały wykonane stężenie i skład LZO może być różne.
Dlaczego nie należy wsiadać do nagrzanego samochodu?
Wyższa temperatura sprzyja większej emisji LZO. Co więcej, zmienia się również skład chemiczny tych związków. Gdy wsiadamy do nagrzanego pojazdu wdychamy te związki
w dużych stężeniach. W jednym z badań zidentyfikowano w samochodzie aż 200 różnych związków organicznych! Ich sumaryczne oddziaływanie na organizm ciężko przewidzieć
w związku z tym, że mogą wchodzić ze sobą w reakcje.
Na jakie niebezpieczne związki jesteśmy narażeni wsiadając do nagrzanego samochodu i jak mogą one wpłynąć na nasze zdrowie?
Związkami organicznymi na jakie jesteśmy narażeni w takich warunkach są m.in. węglowodory aromatyczne (benzen, toluen, ksylen) czy węglowodory alifatyczne (heksan, dekan, oktan).
Spośród możliwych skutków zdrowotnych związanych z narażeniem na LZO, które mogą uwalniać się w kabinie samochodu pod wpływem wysokich temperatur wymienia się: senność, podrażnienie oczu, skóry, dróg oddechowych, bóle głowy, nudności, pobudzenie. Długotrwałe narażenie na grupy LZO uwalniane z wyposażenia samochodu może prowadzić do uszkodzenia organów wewnętrznych czy depresji. Związki te mogą również toksycznie oddziaływać na płód.
Jednym z najniebezpieczniejszych związków organicznych, które mogą uwalniać się pod wpływem wysokich temperatur w kabinie samochodu jest benzen. Należy do tzw. grupy bardzo lotnych związków organicznych. Może powodować mutacje genetyczne, działa silnie rakotwórczo. Zgodnie z dyrektywą, rekomendowana maksymalna koncentracja benzenu w ciągu roku nie powinna przekraczać 5 ug/m3. Wsiadając do nagrzanego samochodu, emisja benzenu jedynie z daszków przeciwsłonecznych może wynieść nawet 28 ug/m3!
A czy wiecie, że nagrzanie kierownicy do temp. 65 st. celsjusza powoduje emisję LZO, których całkowite stężenie może wynieść nawet 50 000 µg/m3! Mając na uwadze fakt, że już przy całkowitym stężeniu LZO wynoszącym 200 µg/m3 możemy odczuwać dyskomfort, nie można mieć wątpliwości co do tego, że wsiadanie za kółko w takich warunkach jest po prostu niebezpieczne.
Zapamiętaj!
Zawsze przed rozpoczęciem jazdy podczas upałów, przewietrz samochód!
Źródła:
Brodzik K. i wsp. (2016). Próba szacowania zmian całkowitego stężenia związków organicznych emitowanych z elementów wyposażenia kabiny samochodu – wpływ temperatury. Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe, 17(6), 811-816.
Faber J. i Brodzik K. (2016). Źródła narażenia użytkowników pojazdów na lotne związki organiczne. Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe, 17(6), 160-167.
Faber J. i wsp. (2012). Temperature influence on air quality inside cabin of conditioned car. COMBUSTION ENGINES, 2(149), 49-56.
Janicka B. A. i wsp. (2010). The impact of car vehicle class on volatile organic compounds (voc’s) concentration in microatmosphere of car cabin. Journal of KONES Powertrain and Transport, 17(4), 207-212.
Janicka B. A. (2013). In-vehicle toxicity measurements: in-vitro tests as a new method of toxicological estimation of car cabin atmosphere) 7(1), 93-99.
https://pulmonologia.mp.pl/lista/61560,czy-klimatyzacja-jest-zdrowa
(dostęp: 12.06.2018 r.)
https://pulmonologia.mp.pl/lista/75741,uniwersalne-zalecenia-przy-korzystaniu-z-klimatyzacji-u-osob-wrazliwych (dostęp: 12.06.2018 r.)
