Żar leje się z nieba a słupki rtęci szybują w górę. Lato w pełni, a wraz z nim przetaczające się przez nasz kraj fale upałów. Nasze organizmy nie są przyzwyczajone do wysokich temperatur, więc gdy temperatura osiąga 30°C rośnie ryzyko przegrzania organizmu i wystąpienia udaru cieplnego. Wysokie temperatury są szczególnie niebezpieczne dla dzieci, osób starszych i chorych. Jak się zatem uchronić przed upałem?
Przygotuj swój dom na falę upałów!
Gdy temperatury na zewnątrz szybują w górę, próbujemy znaleźć wytchnienie chowając się przed palącym słońcem w naszych domach i mieszkaniach. Eksperci zalecają, aby temperatura powietrza w pomieszczeniu nie przekraczała 32°C w ciągu dnia i 24°C w nocy. Normy normami, jednak jak utrzymać taką temperaturę, gdy na zewnątrz powietrze jest gorące i po otwarciu okna żar bucha nam w twarz jak z piekarnika? Przede wszystkim zamknij wszystkie okna i zasłoń je roletami lub zasłonami. Nawet jeżeli przebywasz w klimatyzowanym pomieszczeniu, zaciemnienie okien przyniesie ulgę. Staraj się wietrzyć pomieszczenia nocą i wcześnie rano, kiedy temperatury na zewnątrz są najniższe. Postaraj się też wyłączyć wszystkie zbędne urządzenia elektryczne oraz źródła światła.
Chłódź się!
W czasie upału najważniejsze jest, aby nie dopuścić do przegrzania organizmu. Najprostszym sposobem aby się przed tym ustrzec, byłoby przebywanie przez całą dobę w chłodzonych, zacienionych pomieszczeniach. Nie możemy się jednak na okres upałów całkowicie wyłączać się z życia. Jak zatem radzić sobie ze skwarem? Przede wszystkim ograniczmy czas spędzany na zewnątrz, szczególnie wtedy, kiedy jest najgoręcej, czyli pomiędzy 10:00 a 15:00. Starajmy się też unikać forsownego wysiłku. Zakupy i prace w ogrodzie przełóżmy na inny termin. Jeżeli koniecznie musimy w tych godzinach opuścić dom lub miejsce pracy pamiętajmy o jasnym, lekkim i przewiewnym ubraniu, wygodnym obuwiu oraz odpowiedniej ochronie przeciwsłonecznej. Więcej rad dotyczących stosowania kremów z filtrem zamieściliśmy tutaj.
Czy wiesz, że…?
Termoregulacja jest to zdolność utrzymywania stałej temperatury ciała niezależnie od temperatury otoczenia. Organizm człowieka w czasie upałów wykorzystuje różnorodne mechanizmy chłodzące m.in. rozszerza naczynia krwioniośne skóry, zmniejsza aktywność mięsni, a także zwiększa aktywności gruczołów potowych.
Gorący dzień, pora powrotów z pracy, zatłoczony autobus lub tramwaj. Już to czujesz? Podczas gorących dni intensywnie się pocimy, dlatego też szczególnie wtedy konieczne jest przestrzeganie zasad higieny. Może się okazać, że jedna kąpiel dziennie nie wystarczy. W zależności od tego co robimy, jak dużo czasu spędzamy na słońcu i jak nasz organizm reaguje na upały, chłodny prysznic lub kąpiel potrzebna może być nawet kilka razy dziennie. Dobrym sposobem na natychmiastową ulgę w czasie upałów jest stosowanie zimnych okładów np. na kark.
Jedz lekko i się nawadniaj!
W czasie upałów ogromne znaczenie ma poziom naszego nawodnienia. Naturalną reakcją organizmu na wysoką temperaturę otoczenia jest zwiększone pragnienie. Dzieje się tak, ponieważ woda odgrywa kluczową rolę w procesie termoregulacji, czyli utrzymywaniu stałej temperatury ciała. Eksperci zalecają, aby szczególnie w czasie upałów zwiększyć ilość wypijanych płynów. Nie daj się jednak skusić gazowanym napojom i słodkim sokom, lub co gorsze drinkom z alkoholem. To woda najlepiej gasi pragnienie. W walce z upałami nie pomaga również picie kawy. Nie dość, że działa odwadniająco, to wypłukuje dodatkowo z naszego organizmu cenny magnez. Kawa trzyma cię na nogach? Może jak mieszkańcy basenu Morza Śródziemnego koło południa zrobisz sobie siestę? W gorące dni wraz z potem pozbywamy się nie tylko wody, ale także cennych elektrolitów. Możemy je jednak uzupełnić pijąc własnoręcznie przygotowany napój izotoniczny. Przepisy na proste do zrobienia i smaczne izotoniki znaleźć możesz tutaj.
Nie tylko to co pijesz w gorące dni ma znaczenie. To co jemy, również wpływa na nasze samopoczucie w czasie upałów. Nie bez przyczyny w krajach śródziemnomorskich, podstawą diety są lekkie dania przygotowane na bazie świeżych warzyw i owoców. Specjaliści radzą, aby w gorące dni starać się jeść lekko solone, chłodne potrawy, np. chłodniki. Postarajmy się również, aby w naszej diecie nie zabrakło owoców i warzyw, które stanowią bogate źródło potasu, czyli pierwiastka regulującego gospodarkę wodną naszego organizmu. Znaleźć go możemy między innymi w pomidorach, ogórkach, pomarańczach, sałacie oraz marchwi. Przygotowując posiłki pamiętajmy, aby łatwo psujące się produkty i gotowe dania przechowywać w lodówce. Zatrucie pokarmowe w trakcie upałów może być wyjątkowo uciążliwe, a przy okazji niebezpieczne dla zdrowia, z uwagi na duże ryzyko odwodnienia. Aby sprawdzić jakie są objawy odwodnienia i jak mu przeciwdziałać zajrzyj tutaj.
Upał potrafi dać się we znaki, szczególnie jeżeli gorące dni spędzamy w małym, rozgrzanym jak piekarnik mieszkaniu lub nieklimatyzowanym biurze. W naszej szerokości geograficznej upały nie są codziennością, zatem nasze organizmy nie są do niej przystosowane. Kiedy żar leje się z nieba zachowajmy ostrożność i chrońmy się przed przegrzaniem stosując się do powyższych rad. Zadbajmy przede wszystkim o osoby starsze i chore a także dzieci, których organizmy są szczególnie narażone na szkodliwe skutki wysokich temperatur. I jeszcze jeden niezwykle ważny apel: nie zostawiajmy w zamkniętym samochodzie dzieci, ani zwierząt nawet na chwilę! Zamknięty szczelnie samochód, pozostawiony na parkingu w gorący dzień w momencie zamienia się w nagrzany piekarnik.
Źródło:
Państwowa Inspekcja Sanitarna, Zasady Bezpieczeństwa Podczas Upałów, http://www.gis.gov.pl/ckfinder/userfiles/files/BI/zasady%20bezpiecze%C5%84stwa%20podczas%20upa%C5%82%C3%B3w.pdf [dostęp 15.07.2015 r.]
Nieradko-Iwanicka B., Układ termoregulacji człowieka i wpływ czynników atmosferycznych na odczucia cieple człowieka, https://www.umlub.pl/download/gfx/…/skrypt_ukl_termoregulacji.doc [dostęp 15.07.2015 r.]
Źródło ilustracji: http://pl.123rf.com/
