Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym występującym wśród kobiet w Polsce. Według danych z Krajowego Rejestru Nowotworów stanowi około 23% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe u Polek. Jak wynika z danych zamieszczonych przez Państwowy Zakład Higieny, główną przyczyną niskiej wykrywalności raka sutka w Polsce jest zakorzeniona w nas obawa przed wykryciem śmiertelnej i nieuleczalnej choroby, za jaką uważany jest nowotwór piersi. Dla porównania, w innych krajach Unii Europejskiej, zgłaszalność na badania przesiewowe pod kątem raka piersi jest ponad dwukrotnie wyższa. Aby to zmienić od kilku lat prowadzony jest Populacyjny program wczesnego wykrywania raka piersi, w ramach którego populacji kobiet pomiędzy 50 a 69 rokiem życia zagwarantowane są bezpłatne badania mammograficzne. Wykorzystaj zatem tegoroczny Dzień Kobiet do zadbania o swoją kobiecość!
O co chodzi w mammografii i po co się ją wykonuje?
Mammografia jest najpowszechniejszym i najlepszym dostępnym badaniem pozwalającym na wczesne wykrycie raka piersi. Jedynie w przypadku młodych kobiet, u których gęstość piersi jest większa, lepsze efekty może dawać wykonanie USG piersi. W mammografii, w celu uwidocznienia tkanek, wykorzystywane są promienie rentgenowskie, jednak ich dawka jest niewielka i nie stanowi istotnego zagrożenia dla zdrowia.
Jak przygotować się do mammografii?
Mammografia wykonywana może być w przychodni, szpitalu lub specjalnym mammobusie, czyli mobilnym punkcie przeznaczonym do wykonywania badań piersi. Jeżeli jesteś w wieku 50-69 lat i w ciągu ostatnich 2 lat nie wykonywałaś mammografii, nie potrzebujesz skierowania ani pisemnego zaproszenia. Po prostu zgłoś się do wybranego przez Ciebie punktu i umów na wizytę w dogodnym terminie. W dniu badania zrezygnuj ze stosowania antyperspirantów, dezodorantów i innych kosmetyków aplikowanych pod pachy, które mogą zawierać talk. Może to wpłynąć na obraz piersi. Ubierz się wygodnie, najlepiej w strój dwuczęściowy – będziesz musiała rozebrać się od pasa w górę, więc lepiej zrezygnować w tym dniu z sukienek. Pamiętaj, aby na badanie zabrać ze sobą dowód osobisty i wyniki poprzednich badań (jeżeli w przeszłości miałaś już wykonywaną mammografię).
Jak przebiega badanie?
Przed wykonaniem badania kobieta musi wypełnić krótką ankietę, następnie kierowana jest do pracowni mammograficznej, gdzie należy rozebrać się do pasa. Podczas badania każda pierś prześwietlana jest dwukrotnie. Aby zminimalizować dawkę promieni Roentgena oraz zwiększyć jakość obrazu, piersi poddawane są uciskowi – w tym celu pierś układana jest pomiędzy stolikiem mammografu a plastikową płytką. U niektórych kobiet ucisk ten może wywoływać dyskomfort lub ból, jednak jako że badanie trwa zaledwie kilka minut nie jest on długotrwały ani niebezpieczny dla zdrowia.
Co oznaczają wyniki mammografii?
Wyników mammografii nie otrzymasz niestety bezpośrednio po badaniu. Podobnie jak w przypadku innych prześwietleń, zdjęcia muszą być najpierw przeanalizowane przez specjalistę – lekarza radiologa. Tak więc wyniki badania najczęściej odebrać można po około 3 tygodniach. W zależności od tego, gdzie wykonane było badanie, trzeba się po nie zgłosić do przychodni lub szpitala. Jeżeli skorzystałaś z mammobusu, prawdopodobnie wynik zostanie przesłany pocztą. O szczegóły zapytaj personel w miejscu, gdzie wykonujesz badanie.
Sam wynik badania może być pozytywny lub negatywny. Jeżeli otrzymałaś informację o pozytywnym wyniku badania mammograficznego, zachowaj spokój – potrzebne będą kolejne badania uzupełniające, ale ten wynik nie jest jeszcze jednoznaczny z diagnozą nowotworu. Mniej więcej 1 na 20 kobiet zostaje po pierwszej mammografii skierowana na pogłębione badania, ale same zmiany nowotoworowe wykrywane u 5 na 1000 przebadanych w skryningu pań. W tym wypadku otrzymasz skierowanie do ośrodka wykonującego dalsze badania diagnostyczne. W większości przypadków jednak wynik badań jest negatywny, co oznacza, że nie wykryto podejrzanych zmian. W tym wypadku obok wyniku znajdziesz informację za jaki czas powinnaś zgłosić się na kolejne badania.
Kto i gdzie może wykonać bezpłatną mammografię w ramach Populacyjnego programu wczesnego wykrywania raka piersi ?
Każda kobieta w wieku między 50 a 69 rokiem życia może bez skierowania raz na 2 lata wykonać bezpłatną mammografię w ramach Populacyjnego programu wczesnego wykrywania raka piersi. Częściej, bo raz do roku mammografię powinno się wykonywać u kobiet, u których w rodzinie wykryto wcześniej nowotwór piersi, a także u pań, u których stwierdzono mutację w obrębie genów BRCA1 i/lub BRCA2.
Szczegółowe informacje o Programie, listę ośrodków w twojej okolicy, a także harmonogram, które w nim uczestniczą znajdziesz na stronie twojego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia:
Źródło zdjęć: pl.123rf.com
