Otyłość to poważny problem społeczny i indywidualny. Stan który do XX wieku był traktowany często jako afrodyzjak lub wyznacznik statusu społecznego współcześnie najszybciej rozprzestrzeniająca się choroba niezakaźna. Dotyka już ok 2 mld ludzi na świecie a naukowcy szacują ze do roku 2050 co drugi mieszkaniec globu będzie nią dotknięty.
Otyłość to jeden z paradoksów naszego gatunku, kiedyś rodzaj afrodyzjaku o czym świadczy między innymi paleolityczna tzw. Wenus z Willendorfu czy dzieła Petera Rubensa, jak i statusu społecznego i kulturowego np. kultura sumo w Japonii. Obecnie dwukrotnie więcej osób cierpi z powodu nadmiaru kilogramów niż głodu. Liczba zmagających się z otyłością potroiła się od 1975, a trend ten nie zwalnia, szacuje się że do 2050 co druga osoba na świecie będzie otyła. Otyłość to nie tylko problem estetyczny ale przede wszystkim zdrowotny – choroby z nią związane np.: cukrzyca typu II, nadciśnienie tętnicze, astma oskrzelowa, stłuszczenie wątroby, kamica pęcherzyka żółciowego, choroba alzheimera, i wiele innych.
Kiedy zaczyna się otyłość?
U dorosłych wskaźnikiem do oceny masy ciała jest BMI (Body Mass Index, o którym pisaliśmy wcześniej) Jego prawidłowa wartość wynosi od 18,5 do 24,9 kg/m2 . Wyniki pomiędzy 24,9 kg/m2 a 29,9 kg/m2 interpretujemy jako nadwagę, a powyżej 29,9 kg/m2 jako otyłość.
U dzieci oraz nastolatków do ustalenia odpowiedniej masy ciała służą siatki centylowe. Są to specjalne wykresy, z których lekarz odczytuje prawidłową wagę dla dziecka w stosunku do innych dzieci w jego wieku. Wykresy zostały opracowane na podstawie danych statystycznych. W każdym województwie Polski mogą się one nieco od siebie różnić. Jeśli waga dziecka jest większa niż 95% jego rówieśników można mówić o nadwadze czy otyłości. Problem otyłości dotyczy coraz większej liczby dzieci i młodzieży, co przekłada się na takie problemy zdrowotne jak nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca typu 2 oraz duże prawdopodobieństwo otyłości w wieku dorosłym.
Kolejnym wskaźnikiem mogącym świadczyć o otyłości jest wskaźnik WHR czyli stosunek obwodu talii do obwodu bioder. Jeśli jest większy lub równy 0,85 u kobiet i większy lub równy 1,0 u mężczyzn oznacza to otyłość androidalną (brzuszną, typu jabłka). O otyłości może świadczyć również poziom tkanki tłuszczowej organizmu. Otyłość diagnozuje się, gdy zawartość tkanki tłuszczowej przekroczy 25 proc. masy ciała u mężczyzn i 30% proc. u kobiet.
Przyczyny otyłości
Do głównych czynników powodujących otyłość należą te, wynikające z niezdrowej diety i stylu życia, Siedzący tryb życia i pracy, niewystarczająca aktywność fizyczna, czynniki żywieniowe – zbyt duży bilans kaloryczny, spożywanie dużych ilości produktów wysoko przetworzonych oraz słodkich napojów, spożywanie małych ilości błonnika. Niedobory witamin głownie D, B i C i minerałów np. magnezu. Na otyłość mogą wpływać również czynniki genetyczne np. zespół Cohena.
Leczenie otyłości
Otyłość jest trudna do leczenia. Główny nacisk w leczeniu polega na zaangażowaniu pacjenta który na stałe musi zmienić swój styl funkcjonowania, podejmując większą aktywność fizyczną jednocześnie odżywiając się w sposób racjonalny i zbilansowany. Poza tym istnieją jeszcze tylko dwa potencjalne sposoby leczenia. Operacja bariatryczna albo leki odchudzające.
Chociaż leki takiego typu i operacje mogą okazać się przydatne na krótką metę w celu uzyskania szybkiej utraty wagi w przypadku ciężkiej otyłości, nie są one magicznym środkiem zapobiegającym otyłości. Nadal niezbędne jest racjonalny sposób odżywiania oraz podejmowanie regularnej aktywność fizycznej przez pacjenta.
Najskuteczniejszym sposobem walki z otyłością pozostaje nadal niedopuszczanie do niej. Poprzez aktywność fizyczną, i odpowiedni ilościowy i jakościowy bilans kaloryczny oraz kontakt z specjalistą dietetykiem, czy psycho dietetykiem lub psychologiem.
Źródła
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight
https://www.ucl.ac.uk/news/2021/feb/game-changer-drug-treating-obesity-cuts-body-weight-20
https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/inne-choroby,otylosc,artykul,1577362.html
https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/inne-choroby,nadwaga-i-otylosc,artykul,1696185.html
