Rak piersi wciąż pozostaje tematem tabu. Mimo, że na jego temat mówi się coraz więcej, wiedza w zakresie profilaktyki raka piersi w dalszym ciągu jest niewystarczająca. Rzadkość występowania tej choroby wśród Panów, niska świadomość społeczna oraz bagatelizowanie objawów choroby przyczynia się do wykrywania tego nowotworu w zaawansowanych stadiach. Jak wskazują badania – rokowania dot. raka piersi są podobne u kobiet i mężczyzn. Im wcześniej rak piersi zostanie zdiagnozowany tym większa szansa na pełen powrót do zdrowia.
Epidemiologia
Rak piersi u mężczyzn występuje stosunkowo rzadko – stanowi ok. 1% wszystkich nowotworów złośliwych piersi i odpowiada za 0,1 % wszystkich zgonów związanych z chorobami nowotworowymi. Są jednak kraje, w których zapadalność na raka piersi u mężczyzn jest większa i wynosi ok. 15%. Mowa o Afryce Subsaharyjskiej. Wysoki odsetek diagnozowanych przypadków w tym regionie naukowcy wiążą z nadmiarem estrogenów (hiperestrogenizm), który wynika z uszkodzenia wątroby powodowanym przebytymi chorobami zakaźnymi.
Czynniki ryzyka
Ryzyko zachorowania na raka piersi u mężczyzn w dalszym ciągu pozostaje przedmiotem badań, jednak zidentyfikowano czynniki, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju tej choroby nowotworowej, a są to:
- Wiek: zachorowalność na raka piersi w grupie mężczyzn rośnie wraz z wiekiem! Wśród Europejczyków szczyt zachorowań przypada na 65-70 rok życia. O ile wśród mężczyzn przed 35 r.ż ryzyko zachorowania na raka piersi wynosi 0,1/100 tys., o tyle u Panów po 85 r.ż wzrasta do 6,5/100 tys.,
- Predyspozycje genetyczne: mutacje genów – BRCA2, TP3, CHEK2, PTEN (10% wykrywanych przypadków raka piersi wśród mężczyzn związane jest z predyspozycjami genetycznymi), zespół Klinefeltera (choroba genetyczna, polegająca na obecności przynajmniej jednego dodatkowego chromosomu X u mężczyzn),
- Zaburzenia hormonalne: podwyższenie poziomu hormonów kobiecych (estrogenów) i obniżenie poziomu hormonów męskich (androgenów), które mogą być następstwem zaburzeń pracy wątroby bądź przyjmowania leków hormonalnych (m.in. przewlekła hormonalna terapia androgenami),
- Zawodowe czynniki ryzyka: narażenie na wielonienasycone węglowodory aromatyczne, pole elektromagnetyczne, wysoką temperaturę, światło w nocy, pestycydy, herbicydy, rozpuszczalniki organiczne. W jednym z badań wykazano, że ryzyko rozwoju raka piersi jest wyższe u mężczyzn zatrudnionych w przemyśle hutniczym i stalowym, przy produkcji silników samochodowych, w walcowniach. Dowody wskazują również, że w grupie ryzyka znajdują się kierowcy taksówek, sprzedawcy samochodów i łodzi motorowych.
- Choroby i inne problemy zdrowotne w przeszłości: przewlekłe stany zapalne jąder, rak prostaty, rak jelita, nowotwory łagodne piersi w wywiadzie, opóźnione dojrzewanie płciowe,
- Inne: narodowość żydowska, rasa czarna, stan wolny.
Objawy
U 85-95% mężczyzn pierwszym objawem raka piersi jest bezbolesny guzek za brodawką sutka. Rzadziej guz ten zlokalizowany jest w górnobocznej części piersi (kwadrant górny-zewnętrzny). Częściej guz umiejscowiony jest po lewej stronie. Spośród innych objawów raka piersi u Panów wymienia się:
- bezbarwny lub krwisty wyciek z brodawki (symptom rozwoju nowotworu złośliwego piersi)
- wciągnięcie brodawki
- owrzodzenie brodawki bądź skóry piersi
- ból piersi o nieznanej przyczynie
- zgrubienie skóry piersi
- świąd skóry piersi
- powiększenie węzłów chłonnych w okolicy zajętej piersi (późniejszy objaw rozwijającego się nowotworu)
- powiększenie węzłów chłonnych szyjno-nadobojczykowych (późniejszy objaw rozwijającego się nowotworu)
- przerzuty do płuc, wątroby, kości i mózgu
Istnieją rzadkie przypadki obustronnego raka piersi u Panów.
Diagnostyka
Diagnoza raka piersi u Panów powinna być stawiana w oparciu o ocenę kliniczną, wykonanie badania mammograficznego/USG oraz badań mikroskopowych tj. biopsja cienko-, gruboigłowa, mammotomiczna). Oceny przerzutów i stopnia ich zaawansowania dokonuje się na podstawie badania RTG i tomografii klatki piersiowej, badania USG i tomografii jamy brzusznej, tomografii mózgu, pozytonowej tomografię emisyjną (PET).
Leczenie
Leczenie raka piersi u Panów opiera się na podobnych metodach jak te stosowane u Pań z zdiagnozowanym rakiem piersi. Do metod tych zalicza się:
- Leczenie chirurgiczne: stosowane głównie na wczesnych etapach zaawansowania raka
- Radioterapię: jako terapia uzupełniająca po chirurgicznym wycięciu zmiany lub jako terapia pierwszego rzutu przy zaawansowanym, nieoperacyjnym raku piersi
- Hormonoterapia
- Chemioterapia
Profilaktyka
Mimo, iż rak piersi wśród Panów jest choroba rzadką, warto obserwować swoje ciało i wszelkie niepokojące objawy (patrz -> Objawy) skonsultować z lekarzem!
Bibliografia:
Piekarski i wsp. (2003). Rak piersi u mężczyzn i u kobiet–porównanie rokowania. Wiadomości Lekarskie, 56(5-6): 239-43.
Maliszewski D., Jastrzębski T. (2009). Rak piersi u mężczyzny – opis przypadku i przegląd dostępnych metod leczenia. Współczesna Onkologia , 13, 3 (150–153).
Horzela B. (2011). Leczenie raka piersi u mężczyzn. Przegląd Urologiczny 2011/6 (70)
Martynowicz H., Mędraś M. ,Andrzejak R. (2005). Czynniki ryzyka związane z pracą zawodową a rak sutka u mężczyzn.Medycyna Pracy, 2005;56(5):405 — 410
http://onkologia.org.pl/rak-piersi-mezczyzn/ (dostęp: 6.10.2020 r.)
https://journals.viamedica.pl/advances_in_respiratory_medicine/article/view/35997/32023 (dostęp: 6.10.2020 r.)
http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2178 (dostęp: 6.10.2020 r.)
