Boże Narodzenie to czas kiedy po tygodniach spędzonych na przygotowaniach, wreszcie zasiadasz przy świątecznym stole. I wtedy się zaczyna… Jak tu nie spróbować tradycyjnych 12 potraw podczas Wigilii? Jak odmówić cioci ostatniego kawałka sernika? Jak powstrzymać się od wypicia w gronie dawno niewidzianej rodziny kilku kieliszków domowej nalewki „dla zdrowotności”? A tu jeszcze w lodówce została sałatka z majonezem, która przecież nie może się zmarnować. Po takim świątecznym maratonie nie ma się co dziwić, że organizm się buntuje i czujesz się bardziej przemęczony niż zazwyczaj, a kreacja przygotowana na Sylwestrową noc wydaje się nad wyraz opięta. Czy da się zatem przeżyć święta bez szkody dla zdrowia? Oczywiście, wystarczy że w tym roku zastosujesz się do naszych prostych porad.
Po pierwsze – umiar, po drugie – umiar, po trzecie – umiar
Pamiętaj, że twój żołądek, mimo że w zależności od stopnia wypełnienia, może się rozciągać i kurczyć, nie jest workiem bez dna. Zmieści się w nim posiłek wielkości mniej więcej dwóch zaciśniętych pięści. Tyle jesteś w stanie zjeść i nie czuć się ani głodny, ani przejedzony. Warto przyswoić sobie tę zasadę i w czasie świątecznych obiadów i rodzinnych spotkań rozsądnie oceniać wielkość nakładanych na talerz porcji. Jeżeli planujesz kolejno kilka wizyt u krewnych postaraj się raczej symbolicznie próbować przygotowanych specjałów. Jeżeli jakieś danie bardzo ci smakuje i istnieje taka możliwość, możesz zawsze poprosić o porcję „na wynos”. Następnego dnia, z pewnością jeszcze bardziej docenisz smak potrawy. Poza tym nie dość, że unikniesz przejedzenia, to jeszcze schlebisz gospodarzom.
Wszystkiego po trochu
Cały rok czekasz na świąteczny bigos, a później zajadasz się nim przez dwa dni świąt non stop? Oczywiście rozumiemy, że w czasie świąt każde danie smakuje inaczej, lecz z punktu widzenia twojego zdrowia nie jest to najlepszy pomysł. Dieta powinna być przede wszystkim różnorodna i dotyczy to również świątecznego menu. Korzystaj z obfitości serwowanych w tym szczególnym czasie posiłków. Wybór jest ogromny. Wigilia jest doskonałą okazją, żeby przekonać się do ryb. Są one doskonałym źródłem białka, minerałów i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jeżeli sięgasz po mięso, postaraj się zamiast wieprzowiny czy wołowiny, wybierać rodzaje o mniejszej zawartości tłuszczu, takie jak drób czy królik. W święta nie zapominaj o zalecanych 5 porcjach warzyw i owoców. Wybieraj warzywne sałatki, owocowe desery, i świeże soki. Nie musisz wystrzegać się swoich ulubionych potraw, ale jedz je z rozwagą. Warto też przygotowując dania pomyśleć o zdrowszych zamiennikach, na przykład zamieniając część majonezu dodawanego do sałatki na jogurt naturalny, czy też doprawiając dania ziołami zamiast solą. Zdrowe alternatywy nie muszą być niesmaczne.
Na lepsze trawienie?
Jeżeli już się przejadłeś i czujesz dyskomfort sięgnij po gorzką herbatę lub ziołowe napary, które usprawnią przemianę materii i poprawią wydzielanie soków żołądkowych. Przepisami na nie dzieliliśmy się w tym artykule. Wbrew powszechnym opiniom spożywanie dużych ilości alkoholu nie pomoże w trawieniu pokarmów, może natomiast spowodować przykre dolegliwości dzień po. Pijąc okazjonalnie powinniśmy pamiętać o zachowaniu rozsądku. W przypadku kobiet i okazjonalnego spożywania napojów wyskokowych dozwolone jest wypicie jednorazowo maksymalnie 4 jednostek alkoholu (co odpowiada dwóm półlitrowym butelkom piwa, 2 kieliszkom wina o pojemności 200ml lub 120 ml wódki), natomiast mężczyźni nie powinni przekraczać granicy, stanowiącej 6 porcji standardowych (czyli 3 półlitrowych butelek piwa, 3 kieliszków wina o pojemności 200ml lub 180 ml wódki).
Kilka słów o przygotowywaniu i przechowywaniu żywności
Organizacja świąt to ogromne wyzwanie logistyczne. Przygotowania zaczynają się zazwyczaj dużo wcześniej. Lepiąc pierogi i uszka i mrożąc je na kilka tygodni przed Wigilią oszczędzamy dużo czasu w napiętym przedświątecznym grafiku. Wiele osób decyduje się również na zrobienie zakupów spożywczych z pewnym wyprzedzeniem, tak aby uniknąć przedświątecznego tłoku. W tym wypadku niezwykle ważne jest sprawdzanie dat przydatności do spożycia, a następnie odpowiednie przechowywanie zakupionych produktów.
Na górnych półkach w lodówce, gdzie temperatura wynosi około 8°C można przechowywać dżemy i produkty mleczne takie jak mleko, kefiry czy jogurty, na środkowych powinna się znaleźć żywność, która najszybciej się psuje – wędlina, twarożek, czy też przygotowane wcześniej zupy czy sałatki. Pamiętaj, że gotowe dania nie powinny być przechowywane w lodówce dłużej niż 2-3 dni. Dolne szuflady, dzięki panującej w nich wyższej wilgotności, są bardzo dobrym miejscem do przechowywania warzyw i owoców, z kolei na półkach znajdujących się na drzwiach lodówki trzymać można jajka (których nie powinno się myć przed włożeniem do lodówki), olej, soki czy keczup.
Aby uniknąć przykrych dolegliwości żołądkowych, nie zamrażaj pozostałych po świętach wędlin (szczególnie pasztetu, salcesonu czy galaret) ani sałatek. Pod żadnym pozorem nie zamrażaj też już raz rozmrożonych produktów. Zamrożoną wołowinę przechowywać możesz przez około 12 miesięcy, wieprzowina przetrwa do 8 miesięcy, cielęcina do 4 miesięcy, tłuste ryby do 4 miesięcy, a ryby chude nawet do 8 miesięcy.
Ciesz się zdrowymi świętami
To już wszystkie rady, które przygotowaliśmy na ten świąteczny okres. Prawidłowo przygotowane, domowe potrawy, jedzone z umiarem nie mają prawa zaszkodzić. Jeżeli pofolgujesz sobie ze świątecznymi przysmakami, postaraj się spalić nadprogramowe kalorie podczas rodzinnego spaceru czy wypadu na łyżwy. Gwarantujemy, że odrobina ruchu z najbliższymi sprawi więcej przyjemności niż oglądanie po raz dziesiąty standardowych świątecznych hitów telewizyjnych.
Źródło ilustracji: http://pl.123rf.com/
Bibliografia:
Wyhamuj w porę, http://www.wyhamujwpore.pl/
Trząskowska M., Jak bezpiecznie przechowywać żywność?, http://wszechnica_zywieniowa.sggw.pl/Prezentacje/Jak_bezpiecznie.pdf
NHS Choices, Healthy Christmas, http://www.nhs.uk/livewell/healthychristmas/pages/healthychristmashome.aspx
American Heart Association, Seasonal, Heart-Healthy Holiday Foods, http://www.heart.org/HEARTORG/GettingHealthy/NutritionCenter/HealthyEating/Seasonal-Heart-Healthy-Holiday-Foods_UCM_433897_Article.jsp#
