Antybiotyki określane są mianem wynalazku medycyny XX wieku. Syntetyczne preparaty, które dostępne są w aptekach stały się skutecznym narzędziem do walki z chorobami wywoływanymi przez bakterie. Jednak dostępne leki często powodują, że nasza flora bakteryjna zostaje zniszczona. A stosowanie ich niezgodnie z przeznaczeniem i wskazaniem lekarza prowadzi do powstania antybiotykooporności. Alternatywą dla preparatów syntetycznych są naturalne antybiotyki, które możemy znaleźć w naszej codziennej kuchni.
Antybiotyki naturalne mają podobne właściwości co te syntetyczne, czyli zwalczają bakterie, nie wywołują jednak antybiotykooporności i są bezpieczne dla organizmu. Wiele z nich wykorzystywanych jest przez nas w kuchni ze względu na walory smakowe. Jednak oprócz tego, są dobrodziejstwem dla naszego zdrowia. Naturalne antybiotyki to m. in.:
Czosnek – od wieków ceniony za właściwości zdrowotne jakie posiada, uznawany za pierwszy antybiotyk. Wykazuje działanie nie tylko bakteriobójcze, ale także jest skuteczny w walce z infekcjami wirusowymi czy grzybicznymi (w przeciwieństwie do antybiotyków dostępnych w aptece, które mają działanie wyłącznie bakteriobójcze). Jego najcenniejszym składnikiem jest allina (związek siarki), który podczas zgniatania rozpada się na silnie bakteriobójczy związek zwany allicyną. To właśnie on hamuje rozwój drobnoustrojów i zabija bakterie. Oprócz tego czosnek bogaty jest w wiele innych składników, takich jak: związki flawonoidowe, aminokwasy, witaminy (B1, B2, PP, C, prowitamina A), sole mineralne (m.in. potas, wapń, magnez). W związku z coraz większą opornością bakterii na działanie antybiotyków, czosnek ma nieocenione działanie, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że nie niszczy naszej naturalnej flory bakteryjnej. Czosnek zaleca się przy zapaleniu zatok, bólu gardła, grypie, przeziębieniu, zaburzeniach jelitowych. Jego regularne spożywanie może również pozytywnie wpłynąć na układ krążenia (poprawia krążenie, hamuje agregację płytek, działa przeciwmiażdżycowo), a także poprawia odporność.
Cebula – związki lotne, które uwalniane są podczas krojenia bądź miażdżenia cebuli (fitoncydy) wykazują działanie bakteriobójcze. Ponadto cebula jest źródłem minerałów, takich jak: wapń, potas, fosfor, a także cennym źródłem mikroelementów (np. selenu), witaminy C, witaminy E i kwasu foliowego. Z powodzeniem można ją stosować w leczeniu kataru, zapalenia oskrzeli, bólu gardła i grypy. Uważana jest za niezwykle zdrowe warzywo, które można wykorzystać także w infekcjach dróg moczowych, zakażeniach pasożytniczych przewodu pokarmowego, zapaleniu węzłów chłonnych. Cebula jest także składnikiem kremów na blizny (rozluźnia, zmiękcza tkankę bliznowatą i zapobiega jej przerostowi).
Imbir – zawiera witaminy B1, B2 oraz C, jak również cenne dla organizmu: wapń, żelazo, magnez, białko, błonnik. Tak jak w przypadku czosnku i cebuli, imbir również wykazuje działanie lecznicze. Pomaga w stanach przeziębienia, kaszlu oraz nieżytach gardła i oskrzeli. Wykazuje również działanie rozkurczowe i moczopędne, reguluje trawienie poprzez pobudzanie wydzielania kwasów żołądkowych. Pobudza także układ odpornościowy organizmu i przeciwdziała mdłościom.
Chrzan – korzeń chrzanu zawiera substancje, które wykazują działanie bakterio- i grzybobójcze. Gorczyczny olejek eteryczny (pozyskiwany z korzenia chrzanu) ma dużą zawartość m. in. siarki, witamin, flawonoidów. Ponadto chrzan pobudza trawienie, skutecznie odkaża górne drogi oddechowe, a zdolności rozgrzewające pomagają w reumatyzmie, bólach korzonkowych i nerwobólach.
Propolis – kit pszczeli – lepka, żywiczna substancja produkowana przez pszczoły, w ulu służy jako zabezpieczenie przed bakteriami, roztoczami, owadami, grzybami i pasożytami. Znajduje także zastosowanie jako środek leczniczy, wykorzystywany w leczeniu anginy, grypy w przeziębieniu, jest składnikiem wielu preparatów na błonę śluzową. Propolis przyspiesza także leczenie ran, odleżyn, odmrożenia czy oparzeń.
Żurawina – owoce żurawiny wykazują duże działanie antybakteryjne dzięki zawartości proantocyjanidynom i kwasu hipurowego. Skuteczne zwłaszcza w infekcjach zakażeń dróg moczowych. Kwas hipuronowy zapobiega rozwojowi bakterii na ściankach pęcherza moczowego. Dodatkowo sok żurawiny zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału i hamuje rozwój komórek nowotworowych.
Olejki eteryczne – czyli zawarte w roślinach lotne związki zapachowe posiadają właściwości bakterio- i grzybobójcze. Wykorzystywane są przede wszystkim w leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych, zakażeniach błony śluzowej jamy ustnej i gardła, a także w problemach skórnych.
Nasz organizm potrafi radzić sobie z bakteriami, jednak czasem potrzebuje wsparcia. Warto wtedy sięgnąć po naturalne antybiotyki, których mamy pod dostatkiem. Wymienione produkty nie są jedynymi, natura hojnie obdarzyła nas wieloma surowcami naturalnymi wykazującymi działanie bakteriobójcze, ale nie tylko. Wiele ziół, warzyw czy owoców wykorzystywanych na co dzień w kuchni ma działanie lecznicze.
Warto najpierw skorzystać z dobrodziejstw natury za nim sięgniemy po leki i preparaty z apteki.
Źródła:
Marie-Amelie Picard, przełożyła M. Olszewska, Fragment książki „20 produktów które leczą”;
www.aptekarzpolski.pl/2010/11/11-2010-naturalne-antybiotyki/; Andrzej Skarżyński, Zioła czynią cuda
Źródło ilustracji:
pixabay.com/pl/
