Według oficjalnych statystyk w Polsce na depresję choruje aż 4 miliony dorosłych osób, a ponad 8 milionów doświadczyło w swoim życiu przynajmniej jednego zaburzenia psychicznego. Statystyki dotyczące zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży także nie napawają optymizmem – w latach 2013-2021 liczba dzieci i młodzieży leczących się z powodu zaburzeń lękowych i depresyjnych wzrosła aż o 120%!
Dbanie o zdrowie psychiczne jest równie ważne jak troska o zdrowie fizyczne. To jak się czujemy wpływa na jakość życia, zdolność radzenia sobie ze stresem, relacje międzyludzkie oraz ogólną satysfakcję z życia. Aby utrzymać zdrowie psychiczne, warto stosować różne strategie, które obejmują zarówno dbanie o siebie na poziomie emocjonalnym, jak i społecznym oraz fizycznym. Poniższe zasady mogą być pomocne w utrzymaniu zdrowia psychicznego.
- Znajdź czas na odpoczynek i relaks
Życie w ciągłym biegu może prowadzić do wyczerpania. Odpoczynek jest niezbędny dla zachowania zdrowia psychicznego. Praktyki takie jak medytacja, joga, czy głębokie oddychanie mogą pomóc w redukcji stresu i napięcia. Daj sobie przestrzeń na wyciszenie umysłu i regenerację. - Naucz się zarządzać stresem
Stres jest nieodłącznym elementem życia, ale jego nadmiar może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego. Naucz się technik radzenia sobie ze stresem, takich jak planowanie czasu, rozwiązywanie problemów czy pozytywne myślenie. Regularne ćwiczenia fizyczne także pomagają w obniżeniu poziomu stresu. - Rozmawiaj o swoich uczuciach
Dziel się swoimi myślami i emocjami z bliskimi osobami. Rozmowa z kimś zaufanym, jak przyjaciel, członek rodziny czy psychoterapeuta, może przynieść ulgę i pomóc spojrzeć na problemy z innej perspektywy. Czasami wystarczy podzielić się swoimi uczuciami, aby poczuć się lepiej. - Utrzymuj zdrowe relacje społeczne
Wspierające i pozytywne relacje z rodziną czy przyjaciółmi mają ogromny wpływ na nasze zdrowie psychiczne. Budowanie silnej sieci wsparcia społecznego pomaga w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami i daje poczucie bezpieczeństwa. - Ćwicz regularnie
Ruch ma korzystny wpływ na zdrowie psychiczne. Ćwiczenia fizyczne uwalniają endorfiny – hormony szczęścia, które poprawiają nastrój i redukują objawy stresu i depresji. Nawet krótka, codzienna aktywność, jak spacer, joga czy stretching, może znacznie poprawić samopoczucie. - Dbaj o równowagę
Praca, obowiązki i codzienne zadania mogą przytłaczać, zwłaszcza gdy brakuje czasu na relaks i przyjemności. Staraj się zachować równowagę między obowiązkami zawodowymi a czasem na odpoczynek, hobby i spotkania z bliskimi. Ustalanie granic i umiejętność mówienia „nie” jest ważne dla utrzymania zdrowia psychicznego. - Bądź dla siebie wyrozumiały/a
Ważne jest, aby nie być zbyt krytycznym wobec siebie. Błędy są częścią życia, a samokrytyka może prowadzić do poczucia winy i niskiej samooceny. Staraj się traktować siebie z życzliwością, doceniać swoje sukcesy, nawet te małe, i akceptować swoje niedoskonałości. - Praktykuj wdzięczność
Skupianie się na pozytywnych aspektach życia może pomóc poprawić nastrój i zmniejszyć stres. Codziennie staraj się zauważać (lub spisuj w notatniku) rzeczy, za które jesteś wdzięczny, nawet jeśli są to drobne sprawy, jak dobry posiłek czy miła rozmowa. Praktyka wdzięczności pomaga utrzymać optymistyczne nastawienie do życia. - Słuchaj swojego ciała
Ciało i umysł są ze sobą nierozerwalnie powiązane. Problemy zdrowotne, takie jak bóle głowy, zmęczenie czy napięcie mięśniowe, mogą być sygnałem, że coś jest nie tak z naszym zdrowiem psychicznym. Zwracaj uwagę na te sygnały i nie ignoruj ich. Jeśli czujesz się przytłoczony, nie wahaj się skorzystać z pomocy specjalisty. - Szukaj pomocy, gdy jej potrzebujesz
Jeśli czujesz, że nie radzisz sobie z emocjami, stresem czy trudnymi sytuacjami życiowymi, warto skorzystać z pomocy psychologa, psychoterapeuty czy psychiatry. Dzieci i nastolatki mogą uzyskać wsparcie, kontaktując się z zespołem telefonu zaufania za pomocą linii 116 111 lub strony internetowej 116111.pl. Profesjonalna pomoc może pomóc w lepszym zrozumieniu swoich uczuć i znalezieniu skutecznych sposobów radzenia sobie z trudnościami.
Zdrowie psychiczne to ciągły proces dbania o siebie. Warto wprowadzać te praktyki do codziennego życia, aby lepiej sobie radzić w sytuacjach kryzysowych. Pamiętajmy również, że dobre zdrowie psychiczne pozwala cieszyć się pełnią życia, podejmować wyzwania i doświadczać pozytywnych emocji, takich jak radość, satysfakcja czy spokój.
Bibliografia:
Instytut Psychiatrii i Neurologii (2021). Kompleksowe badanie stanu zdrowia psychicznego społeczeństwa i jego uwarunkowań (EZOP II). (https://ezop.edu.pl/wyniki-badania/)
World Health Organisation (2021). 6 ways to take care of your mental health and well-being this World Mental Health Day. (https://www.who.int/westernpacific/about/how-we-work/pacific-support/news/detail/07-10-2021-6-ways-to-take-care-of-your-mental-health-and-well-being-this-world-mental-health-day)
National Health Service (2022). 5 steps to mental wellbeing (https://www.nhs.uk/mental-health/self-help/guides-tools-and-activities/five-steps-to-mental-wellbeing/)
National Institute of Mental Health (2024). (https://www.nimh.nih.gov/health/topics/caring-for-your-mental-health)
https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/zadbaj-o-swoje-zdrowie-psychiczne
https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/jak-dbac-o-zdrowy-rozwoj-psychiczny-dziecka
