W ostatnim czasie te niepozorne, owalne, czerwone owoce szturmem podbijają rynek tak zwanej zdrowej żywności. Jagody goji – nazywane przez wielu „superżywnością” lub „najzdrowszymi owocami świata”, reklamowane jako remedium na większość chorób i dolegliwości – począwszy od nowotworów aż po bezsenność. Co tak naprawdę o nich wiemy?
Pochodzenie
Zacznijmy od tego, że jagody goji stosowane są w medycynie chińskiej od setek lat. Są to owoce rosnące na krzewie o nazwie kolcowój pospolity (Lycium barbarum), uprawianym również w Polsce jako roślina ozdobna. Krzew ten zaliczany jest podobnie jak powszechne w naszej diecie pomidory, ziemniaki czy papryka do rodziny psiankowatych. Owoce goji najczęściej w sklepach kupić można w postaci suszonej, jednak występują także w postaci surowej lub przetworzonej (soki, wina, nalewki, herbaty, proszek lub tabletki). Ich głównym producentem są Chiny.
Właściwości prozdrowotne
Owoce goji zyskują coraz to większą liczbę entuzjastów. Do ich jedzenia przyznają się gwiazdy takie jak Madonna czy Miranda Kerr. Co zachęca ludzi do wydawania niemałych pieniędzy na te niewyróżniające się wyglądem ani smakiem owoce?
Jagodom goji przypisywane są bardzo duże wartości prozdrowotne. Są źródłem wielu witamin i składników mineralnych, między innymi: witamin z grupy B, witaminy C, witaminy E, wapnia, fosforu, miedzi, żelaza, cynku i selenu. Zawierają również dużo białka i wpływających na pracę układu nerwowego kwasów tłuszczowych omega-6. Jednak składnikiem, który budzi największe zainteresowanie i uznawany jest za najcenniejszy jest bioaktywny kompleks polisacharydowy LBS (Lycium Barbarum Polysaccharides). To jego działaniu przypisywane są właściwości przeciwnowotworowe, antyoksydacyjne. Ma również stymulować układ odpornościowy do działania. Ale to nie wszystko. Badania na zwierzętach potwierdzają, że kompleks polisacharydowy LBS zawarty w owocach goji pomaga obniżać poziom cukru we krwi a także redukować stężenie triglicerydów, całkowitego cholesterolu oraz tak zwanego „złego” cholesterolu LDL w surowicy krwi. Inne badania przeprowadzone na myszach wskazują, że składnik ten hamuje proces uszkadzania wątroby, który jest wynikiem stosowania diety wysokotłuszczowej. Swoją popularność wśród gwiazd show biznesu jagody goji zdobyły głównie dzięki spowalniającym procesy starzenia antyoksydantom. Poza wymienionymi powyżej składnikami, w jagodach goji znajdziemy również chroniące wzrok karotenoidy – luteinę i zeaksantynę oraz wykazujące działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne flawonoidy.
Owoce goji – remedium na wszelkie dolegliwości?
Czytając o owocach goji można dojść do wniosku, że włączając je do naszej codziennej diety zagwarantujemy sobie wieczną młodość i zdrowie. Warto jednak solidnie przeanalizować dostępną literaturę fachową i podchodzić do tego tematu z dystansem. Brytyjski NHS (odpowiednik polskiego NFZ) poprosił o opinię w kwestii ich prozdrowotnych właściwości Brytyjskie Stowarzyszenie Dietetyków (BDA). Okazuje się, że nie ma wystarczających danych naukowych pozwalających określić jagody goji jako „superżywność”. Większość dostępnych badań przeprowadzana była albo na zbyt małej grupie osób, by ustalić rzeczywisty wpływ spożywania jagód goji na stan zdrowia badanych albo jedynie na zwierzętach. Zastrzeżenia budzą też jakość i metody przeprowadzonych eksperymentów, bo jak się okazuje, w wielu z nich badanym podaje się specjalnie oczyszczone i skoncentrowane ekstrakty, a nie owoce goji w naturalnej postaci. Zdaniem ekspertów z BDA zamiast wydawać pieniądze na tak modne i kosztowne jagody goji, lepiej jest urozmaicać dietę kupując różne rodzaje warzyw i owoców.
Komu mogą zaszkodzić?
W tym miejscu warto wspomnieć, że jeżeli jednak decydujemy się na zakup owoców goji, powinniśmy pamiętać o kilku istotnych kwestiach. Po pierwsze nie powinno się spożywać dziennie więcej niż 5-12 g suszonych jagód goji. Nie należy spożywać świeżych, niedojrzałych owoców, gdyż może się to skończyć poważnym zatruciem. Jagody goji są niewskazane kobietom w ciąży i karmiącym piersią, a także osobom przyjmującym leki przeciwzakrzepowe. W przypadku osób stosucjących inne leki lub zmagających się z różnymi schorzeniami, przed sięgnięciem po owoce goji warto skonsultować ten zamiar z lekarzem. W literaturze fachowej opisywane są również przypadki wystąpienia reakcji alergicznej, po spożyciu tychże jagód, wiec alergicy powinni mieć się na baczności.
Podsumowanie
Nie ulega wątpliwości, że owoce goji stosowane w chińskiej medycynie od prawie 2,5 tysiąca lat stanowią bogate źródło wielu wartościowych składników. Trzeba jednak pamiętać, że aby potwierdzić ich niezwykłe prozdrowotne właściwości konieczne są dalsze badania. To czy włączymy jagody goji do naszej codziennej diety, czy też nie, jest wyłącznie naszą decyzją jednak i tu, jak zresztą wszędzie, zachować należy zdrowy umiar.
Bibliografia:
Cieślik E., Gębusia A., Charakterystyka właściwości prozdrowotnych owoców roślin egzotycznych, Postępy fitoterapii 2012, nr 2
Kulczyński B., Gramza-Michałowska A., Kompleks polisacharydowy jagód Goji (Lycium barbarum) jako element fitoterapii – przegląd literatury, Postępy fitoterapii 2014, nr 4
NHS, Do goji berries deserve their A-list status?, http://www.nhs.uk/Livewell/superfoods/Pages/are-goji-berries-a-superfood.aspx
Larramendi C.H., García-Abujeta J.L., et al., Goji Berries (Lycium barbarum): Risk of Allergic Reactions in Individuals With Food Allergy, J Investig Allergol Clin Immunol 2012; 22, 5
Kulczyński B., Groszczyk B., et al., Owoce Goi (Lycium barbarum) jako źródło związków bioaktywnych w żywności – przegląd literatury, Nauka Przyroda Technologie 2014, 8, 2
Majewska M., Jagody goji – działanie i właściwości odżywcze, http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/medycyna-niekonwencjonalna/jagody-goji-dzialanie-i-wlasciwosci-odzywcze_37004.html
Źródło ilustracji: http://pl.123rf.com/
