Czekolada znana jest ludzkości od ponad 2 tysięcy lat. Ceniona za smak i aromat, aspiruje do bycia lekarstwem na całe zło. Co tak naprawdę wiemy na jej temat? Czy rzeczywiście kilka kostek dziennie może poprawić nie tylko nasze samopoczucie, ale i stan zdrowia? Sprawdźcie sami!
Czekolada od zawsze uważana była za produkt o magicznych niemalże właściwościach. Ziarna kakaowca, z których się ją wytwarza, uważane były za dar bogów, niezwykły afrodyzjak i eliksir długowieczności. Boginii czekolady i kakao o imieniu Ixcacao czczona była przez Majów, których obecnie kojarzymy głównie za sprawą tajemniczego kalendarza. Do „Starego Świata” ten niezwykły produkt dotarł dopiero w połowie XVI wieku za sprawą hiszpańskich konkwistadorów. Wieść o magicznym czekoladowym napoju szybko rozlała się po całej Europie. Początkowo dostępna jedynie dla wybrańców, w połowie XVII wieku zaczęła być sprzedawana w powstających jak grzyby po deszczu pijalniach czekolady.
Skoro ludzkość zna czekoladę od zawsze, skąd wziął się niedawny szum medialny na temat jej zdrowotnych właściwości? Otóż naukowcy z Atlanty w latach 90tych XX wieku postanowili poddać obserwacji mieszkających na wyspach w pobliżu Panamy Indian Kuna. Plemię to słynie ze swojego ogromnego zamiłowania do pewnego aromatycznego napoju. Jego członkowie piją każdego dnia co najmniej 5 filiżanek kakao, stanowi ono również składnik wielu przygotowywanych przez nich dań. Co zatem zwróciło uwagę badaczy? Otóż u Indian Kuna praktycznie nie występują zależne od starzenia się organizmu choroby takie jak wzrost ciśnienia tętniczego, czy pogarszanie funkcjonowania nerek. Co więcej w tej grupie etnicznej śmiertelność w wyniku zawałów serca, udarów mózgu, i ogólnie z powodu chorób serca, jest znacznie niższa niż zazwyczaj. Czyżby Ci mieszkający na niewielkiej wysepce w pobliżu Panamy Indianie, odkryli tajemnicę zdrowia? Zanim wpadniemy w wszechogarniający czekoladowy entuzjazm, najpierw kilka faktów, zgromadzonych przez Brytyjskie Stowarzyszenie Dietetyków.
Czy czekolada pomaga obniżyć poziom ciśnienia krwi?
W 2012 roku badacze z Cochrane Collaboration dokonali przeglądu dostępnych dowodów naukowych na temat wpływu czekolady na ciśnienie krwi. Wyniki tego przeglądu wskazują, że produkty kakaowe – w tym gorzka czekolada – mogą nieznacznie pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi. Wszystko to za sprawą zawartych w ziarnach kakaowca polifenoli, o których kilka słów za chwilę.
Czy jedzenie czekolady zapobiega nowotworom?
Na to pytanie nie możemy niestety jednoznacznie odpowiedzieć. Istnieją co prawda pewne badania na zwierzętach i badania laboratoryjne których wyniki sugerują, że dieta bogata w kakao może zapewnić ochronę przed zachorowaniem na raka jelita grubego. Nie ma jednak żadnych podstaw aby twierdzić, że właściwości przeciwnowotworowe kakao działają również w przypadku ludzi.
Czy jedzenie czekolady pomaga w redukowaniu poziomu stresu?
Odpowiedź niby sama ciśnie się na usta. Wiele osób właśnie czekoladą próbuje poprawić sobie humor w wyjątkowo stresujące dni. Jednak wyniki badań naukowych nie dają potwierdzenia tej tezy.
Czy jedząc czekoladę zapobiegniemy udarowi?
W 2015 roku opublikowane zostały wyniki prowadzonego przez naukowców z Uniwersytetu w Aberdeen badania, oceniającego związek pomiędzy konsumpcją czekolady, a chorobami układu krążenia. Wyniki trwającej 12 lat obserwacji nawyków żywieniowych mieszkańców Norfolk oraz analizy danych z ośmiu innych badań sugerują, że osoby jedzące regularnie czekoladę są w mniejszym stopniu narażone na wystąpienie udaru i chorób układu krążenia. Autorzy badania podkreślają jednak, że kluczową kwestią dla utrzymania dobrego stanu zdrowia jest umiarkowana konsumpcja czekolady i nieprzekraczanie wartości kalorycznych.
Niestety badaczom nie udało się udowodnić bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy konsumpcją czekolady, a niższym ryzykiem chorób układu krążenia.
Czekolada jest produktem otrzymywanym z przetworzonych ziaren kakaowca właściwego (Theobroma cacao). Na rynku możemy dostać cztery rodzaje czekolad:
Gorzkie – zawierające powyżej 70% miazgi kakaowej
Deserowe – zawierające od 35 do 70% miazgi kakaowej
Mleczne – zawierające nie mniej niż 25% miazgi kakaowej
Białe – bez dodatku miazgi kakaowej
Co trzeba wiedzieć o czekoladzie?
Czekolada, w zależności od rodzaju, jest źródłem wielu składników odżywczych – białka, tłuszczu, węglowodanów oraz składników mineralnych. Za najbardziej wartościowe uważa się jednak tak zwane substancje biologicznie aktywne, czyli m.in. wspomniane wcześniej polifenole. Jako że występują one głównie w ziarnach kakaowca, ich zawartość w czekoladzie jest uzależniona w głównej mierze od udziału miazgi kakaowej. Nietrudno się zatem domyślić, że najwięcej ich znajdziemy w czekoladach gorzkich i deserowych. Na czym polegają ich prozdrowotne właściwości? Otóż mają one działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i antynowotworowe, są również czynnikiem chroniącym przed rozwojem chorób układu krążenia.
Czekolada to również bogate źródło magnezu, czyli pierwiastka regulującego gospodarkę jonową organizmu i zmniejszającego podatność organizmu na stres. I w tym wypadku, statystyki wypadają na korzyść czekolad o wysokiej zawartości miazgi kakaowej. Jednak, jak wskazują badania, aby uzupełnić dzienne zapotrzebowanie na magnez osoba dorosła musiałaby zjeść całą tabliczkę czekolady o 81% zawartości kakao.
Ale czekolada to nie tylko dobroczynne polifenole i źródło magnezu. To również, w zależności od rodzaju wyrobu, cukier i tłuszcz. Jedna tabliczka mlecznej czekolady to około 560 kalorii, natomiast gorzkiej – 520. Oznacza to, że czekolada jako produkt o wysokiej kaloryczności może przyczyniać się do rozwoju nadwagi i otyłości oraz chorób z nimi związanych. Jak najbardziej czekolada, głównie ta o wyższej zawartości miazgi kakaowej może być elementem zdrowej diety. Jednak, tak jak w innych dziedzinach życia, kluczową kwestią jest umiar.
Ale dziś, 12 kwietnia, obchodzimy Dzień Czekolady, wobec czego w ramach świętowania chyba możemy pozwolić sobie na dodatkową kostkę? 🙂
Źródła:
Instytut Żywności i Żywienia, Pochodzenie kakao,http://www.izz.waw.pl/pl/eufic?id=99
Bielecka K., Olan K., Czekolada – tabliczka szczęścia, Zeszyty Studenckiego Ruchu , Materiały 19 Sesji Studenckich Naukowego Uniwersytetu Kół Naukowych Uniwersytetu Humanistyczno- Przyrodniczego Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach, 2010
Jabłońska-Ryś E., Zawartość polifenoli w czekoladach, http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_6_30.pdf
McCullough M.L., Chevaux K., Jackson L., Preston M., Martinez G., Schmitz H.H., Coletti C., Campos H., Hollenberg N.K., Hypertension, the Kuna, and the epidemiology of flavanols, J Cardiovasc Pharmacol. 2006; 47 Suppl 2:S103-9; discussion 119-21.
National Health Service, Are chocolate’s health claims for real?, http://www.nhs.uk/Livewell/superfoods/Pages/is-chocolate-a-superfood.aspx
Radosne wieści dla miłośników czekolady i kakao, http://lepszezdrowie.info/czekolada.htm
Źródło: http://pl.123rf.com/
Pingback: POCZYTAJMY o czekoladzie, dzieciach, dzieciach i sprzątaniu! - Dbam o cud.