Kojarzące się z długowiecznością Żółwie słoniowe (Geochelone nigra) dożywają ponad 150 lat, Rekiny polarne (Somniosus microcephalus) prawie 400 lata. Wśród ssaków rekordziści to Wale grenlandzkie (Balaena mysticetus) dożywające ponad 200 lat. Z kolei nieśmiertelnością mogą pochwalić się Stułbie (Hydra vulgaris) i meduzy (Turritopsis nutricula). Ludzką rekordzistką jest Francuzka Jeanne Calment, która zmarła w 1997 roku, przeżywając 122 lata i 164 dni (łącznie 44 724 dni). Czy ok 120 lat życia jest ludzką granicą? Na to pytanie świat nauki próbuje odpowiedzieć niejednokrotnie.
Różne podejścia
Średnia długość życia gatunku ludzkiego na przestrzeni jego istnienia wacha się bardzo mocno. Od ok 30 lat dla człowieka pierwotnego, przez 37 dla średniowiecznego, 40 dla XIX wiecznego, do 70 i 84 dla XX wiecznego i współczesnego.
Naukowcy z Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation w Australii przebadali wybrane genomy żyjących i wymarłych gatunków i przy pomocy sztucznej inteligencji wyodrębnili geny odpowiedzialne według nich za maksymalną długość życia. Obliczenia badaczy szacują zatem maksymalny wiek mamuta na 60 lat, wieloryba na 268, szympansa 39,7 a człowieka na zaledwie 38 lat.
Według naukowców genetyczny zapis długości życia to jeden z czynników. Z kolei warunki życia, rozwój medycyny i stylu życia również mocno wpływają na ten fakt. W ciągu ostatnich 200 lat średnia długość życia wzrosła prawie dwukrotnie. W tym samym czasie ludzkość była świadkiem skoku cywilizacyjnego, szybkiego rozwoju medycyny, poprawy warunków sanitarno-higienicznych, rewolucji agrarnej
i przemysłowej. Sami zaczęliśmy wpływać na naszą biologię.
Czy przedłużanie wieku jest możliwa w nieskończoność? Na to pytanie starali się odpowiedzieć naukowcy z Singapuru. Badacze postanowili badać tempo starzenia się, czyli szybkość pogarszania się stanu naszego ciała w czasie. Do tego celu wykorzystali dane z badań krwi od ponad pół miliona osób oraz opracowali nowy miernik DOSI (Dynamic Organism State Indicator) Dynamicznym Wskaźnikiem Stanu Organizmu. Z biegiem czasu tracimy zdolność do regeneracji i wskaźnik DOSI powoli spada. Pokazuje to, że odporność naszego organizmu zmniejsza się wraz z wiekiem. To jeden z powodów, dla których powrót do zdrowia po chorobie czy kontuzji zajmuje nam więcej czasu, gdy jesteśmy starsi.
W swojej pracy naukowcy przekonują, że ludzie mogą żyć maksymalnie 120-150 lat. Sugerują, że w tym właśnie wieku dochodzi do całkowitego zaniku odporności. Dodatkowo odkryli że szybkość starzenia zmienia się w wieku 35 i 65 lat. Odpowiada to niektórym normom obowiązującym w społeczeństwie, takim jak wiek emerytalny dla sportowców i innych zawodów. Nowe opracowanie potwierdza wcześniejsze ustalenia naukowców, którzy szacowali że maksymalna długość ludzkiego życia wynosi 120-140 lat. Naukowcy przypominają jednak, że podobne obliczenia zawsze obarczone są pewnym błędem i należy podchodzić do nich bardzo ostrożnie.
Znamy szacunki naukowców co do maksymalnej długości życia. A jak wygląda stan rzeczywisty.
Istnieje znaczne zróżnicowanie w zakresie długości życia na całym świecie, głównie za sprawą różnic
w dostępie do opieki zdrowotnej i w wyżywieniu danej części świata. Na oczekiwaną długość trwania życia mogą mieć wpływ czynniki środowiskowe takie jak zanieczyszczenie powietrza, czy wykonywany zawód. Na długość życia silny wpływ ma ubóstwo. Dlatego najniższa przewidywana długość życia obserwujemy w Czadzie 49,81 czy Afganistanie 50,87 a najwyższą w Monako 89,52 czy Japonii 84,74 Natomiast w Polsce to 77,95 (dla mężczyzn wynosi 74,1 lat, natomiast kobiet 81,8 lat).
Blue Zones i superstulatkowie
Niebieskie strefy (Blue Zones) to 5 miejsc na świecie gdzie mieszka najwięcej stulatków oraz superstulatków (osoby powyżej 110. roku życia). Określenie zawdzięczamy prozaicznemu zaznaczeniu niebieskim długopisem na mapie przez dwóch demografów Gianni Pesa i Michela Poulaina badających strukturę wieku na świecie. Niebieskie strefy to:
Wyspa Okinawa w Japonii,
Wyspa Sardynia we Włoszech,
Wyspa Ikaria w Grecji,
Półwysep Nicoya w Kostaryce,
Miasto Loma Linda w Kalifornii.
Większość tamtejszych stulatków to osoby mieszkające tam od pokoleń. Przez większość swojego życia mogą korzystać z wielu słonecznych dni, pić czystą miejscową wodę, oddychać czystym powietrzem. Ich ruch jest organiczny-wynikający z kultury, jak karate na Okinawie, górzystego terenu po którym przemieszczają się pieszo, czy bycia pasterzami. Są w ciągłym nie ciężkim ruchu. Ich dieta jest oparta na miejscowych owocach i warzywach. Ograniczają jedzenie mięsa i przejadanie się. Społeczność Niebieskich Stref jest społecznością zżytą, religijną, pielęgnującą więzi i kontakty społeczne.
Kwestie starzenia się i długowieczności są bardzo skomplikowane. Z jednej strony ograniczają nas nasze wewnętrzne zegary biologiczne. Z drugiej ostatnie 200 lat rozwoju technologii, medycyny, poprawy warunków sanitarno-higienicznych, upowszechnienie kanalizacji czy oczyszczania wody oraz większa świadomość doprowadziły do podwojenia długości życia na świecie. Jednak jak każdy skok
i ten musiał zwolnić. Ludzkość, jaką znamy, zbliża się do naturalnej granicy długości życia. Więc w dużej mierze to od nas, od naszych wyborów, decyzji, zaangażowania, świadomości i edukacji zależy czy będzie nam dane żyć długo i szczęśliwie. A po więcej wiadomości na temat sposobów na dobre życie zapraszamy na nasz portal https://5krokowdozdrowia.pl/
Długowieczność, długość życia, niebieskie strefy
Bibliografia:
Mayne, Benjamin, et al. “A genomic predictor of lifespan in vertebrates.” Scientific reports 9.1 (2019): 1-10.
Pyrkov, Timothy V., et al. “Longitudinal analysis of blood markers reveals progressive loss of resilience and predicts human lifespan limit.” Nature Communications 12.1 (2021): 1-10.
https://dzienniknaukowy.pl/czlowiek/ilu-lat-moze-dozyc-czlowiek-nowe-badania-nad-maksymalna-dlugoscia-zycia
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-w-2019-roku,2,14.html
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-w-2019-roku,2,14.html
https://wyborcza.pl/1,75400,20801886,czy-mozemy-zyc-dluzej-niz-120-lat-niekoniecznie-jest-limit.html
https://psychomedic.pl/niebieskie-strefy-czym-sa-i-dlaczego-zyjacy-w-nich-ludzie-sa-najszczesliwsi/
https://dietly.pl/blog/niebieskie-strefy-jak-wprowadzic-w-zycie-tajemnice-dlugowiecznosci
Zdjęcie: www.pixabay.com
