Emocjonujemy się atakiem rekina na wybrzeżach Kalifornii, śledzimy z zapałem informacje na temat pojawienia się egzotycznego węża na jednym z osiedli, a jednocześnie ignorujemy tak poważne, a jednocześnie powszechne zagrożenie jakim jest zakażenie wirusem HCV. 28 lipca jak co roku obchodzony jest Światowy Dzień Walki z Wirusowym Zapaleniem Wątroby. To dobra okazja, aby przybliżyć kilka faktów na temat tej podstępnej choroby.
Powszechny problem
Na początek trochę statystyk. Jak wynika z szacunków Światowej Organizacji Zdrowia, na całym świecie z wirusowym zapaleniem wątroby zmaga się 400 milionów ludzi. Dane epidemiologiczne dotyczące Polski są niemniej zatrważające – samym tylko wirusem HCV zakażonych jest ok. 200 tys. dorosłych Polaków, czyli na każde sto osób przypada jedna zakażona HCV. Jeszcze większy niepokój budzi informacja, że jedynie co dziesiąta osoba zmagająca się z przewlekłym zapaleniem wątroby wie o swojej chorobie. Jeszcze mniej ma dostęp do profesjonalnego leczenia.
WZW? A co to właściwie jest?
WZW to innymi słowu martwica i zapalenie wątroby wywołane przez wirusy. Obecnie znamy zasadniczo sześć rodzajów wirusa pierwotnie uszkadzających wątrobę:
- wirus zapalenia wątroby typu A (HAV)
- wirus zapalenia wątroby typu E (HEV)
- wirus zapalenia wątroby typu B (HBV)
- wirus zapalenia wątroby typu C (HCV)
- wirus zapalenia wątroby typu D (HDV)
- wirus zapalenia wątroby typu G (HGV)
W Polsce najczęściej dochodzi do zakażeń wirusami HAV, HBV i HCV. Zakażenia HEV i HDV są bardzo rzadkie.
Jak może dojść do zakażenia?
W zależności od rodzaju wirusa wywołującego WZW do zakażenia może dojść na różne sposoby. Wirusy HAV i HEV przenoszone są drogą pokarmową, stąd też wywoływane przez nie choroby nazywane są „chorobami brudnych rąk”. Do zakażenia HAV dojść może za pośrednictwem tzw. drogi fekalno-oralnej na skutek spożycia zainfekowanych produktów, wody oraz kontaktu z osobą zakażoną wirusem lub jej wydalinami.
Zakażeniu HBV można ulec wyłącznie poprzez kontakt z krwią, preparatami krwiopochodnymi i płynami ustrojowymi, skażonym sprzętem medycznym, poprzez niezabezpieczone kontakty seksualne, a także w skutek wspólnego korzystania z przedmiotów codziennego użytku z osobą zakażonej. Do zakażenia może również dojść podczas ciąży, porodu i w okresie karmienia. Warto pamiętać, że wirus HBV nie występuje w moczu, kale, ślinie, łzach i pocie. Nie szerzy się także drogą oddechową.
Do zakażenia wirusem HCV może natomiast dojść w skutek kontaktu z wszelkim materiałem biologicznym, zwłaszcza krwią, ale również moczem, śliną, wydzieliną z pochwy. Zakażenia HCV szerzą się drogą naruszania ciągłości tkanek, przede wszystkim w wyniku iniekcji i podczas transfuzji. 60% przypadków zakażeń dotyczy personelu ochrony zdrowia i pacjentów leczonych w szpitalach. Co ważne, wśród osób zamieszkujących z osobą zakażoną, nie stwierdzono dotychczas istotnie częstszego występowania zakażenia HCV.
Zapobieganie?
Nie od dziś wiadomo, że lepiej zapobiegać niż leczyć. O ile istnieją szczepionki chroniące przed zachorowaniem na WZW typu A oraz WZW typu B, o tyle nie ma żadnej możliwości uodpornienia się na zakażenie wirusem HCV. Wśród podstawowych zasad zapobiegania zakażeniom wirusami wywołującymi WZW wymienić należy przestrzeganie zasad higieny osobistej (częste mycie rąk), jak również zachowywanie standardów higienicznych przy przygotowywaniu i spożywaniu posiłków. Podczas wizyt w placówkach ochrony zdrowia, salonach kosmetycznych, fryzjerskich, tatuażu, czy innych miejscach, w których wykonywane są zabiegi mogące naruszyć ciągłość tkanek, zachować należy szczególną ostrożność. Sprzęt użyty podczas takiej wizyty powinien być odpowiednio zdezynfekowany, a personel wykonujący zabiegi powinien unikać możliwości szerzenia zakażenia.
Warto też pamiętać, że wszystkie noworodki w Polsce, podobnie jak osoby z grup zwiększonego ryzyka na zakażenie, zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO) szczepione są przeciwko WZW typu B. W przypadku osób, u których planowany jest zabieg chirurgiczny szczepienie to jest zalecane – pacjent może wykonać je odpłatnie.
Więcej informacji na temat poszczególnych typów WZW i wywołujących je wirusów znajdziesz tu oraz na stronie internetowej kampanii HCV Jestem świadom.
- HCV, Jestem świadom, http://www.hcv.pzh.gov.pl/
- MZ, Światowy Dzień WZW, http://www.mz.gov.pl/aktualnosci/swiatowy-dzien-wzw-wirusowe-zapalenie-watroby/
- WHO, World Hepatitis Day, http://www.who.int/campaigns/hepatitis-day/2016/en/
- Medycyna Praktyczna, Ostre Wirusowe Zapalenie Wątroby (WZW), http://gastrologia.mp.pl/choroby/watroba/50949,ostre-wirusowe-zapalenie-watroby-wzw
- WSSE w Krakowie, Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby, http://wsse.krakow.pl/strona/index.php/obszary-dzialan/nadzor-sanitarny/109-epidemiologia/87-swiatowy-dzien-wirusowego-zapalenia-watroby-28-lipca-2013
Źródło ilustracji: WHO
